Το πουκάμισο του φιδιού

ΧΡΟΝΙΚΟ ΜΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΛΛΑΞΗΣ (;)* Τελικά, τι έχει μείνει από το πρόγραμμα της «ανατροπής» μετά από όλες τις διαδοχικές συνεχόμενες εκπτώσεις; Τι έχει απομείνει λοιπόν από τα καταστατικά στοιχεία του ΣΥΡΙΖΑ; Πόσο ξένο είναι το σημερινό πολιτικό και ιδεολογικό στίγμα του από τα ιστορικά συστατικά στοιχεία αυτού που αποτέλεσε έναν πυρήνα ριζοσπαστικότητας απέναντι στις κοινωνικές, οικονομικές και ιδεολογικές ανατροπές που έφερε τις τελευταίες δεκαετίες η κυριαρχία του νεοφιλελευθερισμού; Ποια ήταν η γέφυρα που τελικά έκανε εξαιρετικά εύκολη την πλήρη ανατροπή της «ανατροπής» και τη μετάλλαξή της σε κακέκτυπο τρέχουσας κεντροαριστερής φλυαρίας;

Θεωρώντας δεδομένο ότι η πολιτική μετάλλαξη δεν ήταν στιγμιαία ούτε αιφνίδια, αλλά σχεδιασμένη, προαναγγελθείσα, σταδιακή, και επιταχυνόμενη όσο πλησίαζαν οι εκλογές του 2015, οφείλουμε να αναζητήσουμε τα αίτια της στην αντιφατική συνύπαρξη στο εσωτερικό του κόμματος δυο συχνά αλληλοδιαπλεκόμενων τάσεων: της αντικαπιταλιστικής-κινηματικής στράτευσης που ενισχύθηκε στα χρόνια του «κινήματος κατά της νεοφιλελεύθερης καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης» και του «αριστερού κυβερνητισμού». Ο διεθνιστικός προσανατολισμός του πρώτου διευκόλυνε τον προσανατολισμό του δεύτερου στη γοητεία και έλξη των κρατικών μηχανισμών.

Η μάχη μεταξύ των δυο τάσεων ουδέποτε πήρε ανοιχτή μορφή διότι πολύ γρήγορα το κοινοβουλευτικό παιχνίδι μετά το 2012 πριμοδότησε ασφυκτικά τη δεύτερη τάση, που σήμερα πια ανενδοίαστα προβάλλει τα κεντροαριστερά «οράματά» της με την απλοϊκότητα του νεοφώτιστου. Σε αυτό το πολιτικό κοντραμπάντο είχε βέβαια πολύτιμη βοήθεια από τον πολιτικό κρετινισμό του «Αριστερού Ρεύματος», που όπως η μήτρα από την οποία ουδέποτε απεγκλωβίστηκε αδυνατεί να στοιχειοθετήσει έστω ένα πολιτικό επίδικο αντικείμενο στη συγκυρία. Η «μάχη» για τον ρωσικό αγωγό και το κυνηγητό για τις «εξασφαλισμένες εναλλακτικές» χρηματοδοτικές πηγές δείχνουν ανάγλυφα το πολιτικό βεληνεκές της τάσης αυτής. Αν μάλιστα συνδυάσουμε το γεγονός ότι όλοι οι «εγκέφαλοι» της τάσης αυτής αντιλήφθηκαν την αλλαγή πλεύσης μόλις στις 13 Ιουλίου 2015, παραμένοντας υπουργοί για ένα εξάμηνο και πλέον, δείχνει το μέγεθος της πολιτικής ανυπαρξίας τους.

Μπροστά σε αυτή την πολιτική ανεπάρκεια δεν ήταν ιδιαίτερα δύσκολο να ηγεμονεύσει η ηγετική ομάδα του αριστερού κυβερνητισμού, οικειοποιούμενη στο πλαίσιο ενός ευφυούς πολιτικού μάρκετιγκ βασικά σημαινόμενα του λαϊκού ασυνείδητου που είχε κορεστεί από τα Μνημόνια μια αέναης λιτότητας. Και μόλις δόθηκε η ευκαιρία τα πέταξε από το κυβερνητικό τρένο, περίπου όπως τα φίδια αλλάζουν τα πουκάμισά τους όταν έρθει η εποχή.

Η κυβερνητική τακτική της Αριστεράς του ΣΥΡΙΖΑ ουδέποτε ασχολήθηκε με την ανάγκη για τόνωση των κοινωνικών αντιστάσεων, με την πριμοδότηση κάποιων έστω ασθενικών τάσεων για ανάδυση μιας οικονομίας των αναγκών. Ήταν διαρκώς απασχολημένη με την επικοινωνιακή διαχείριση των διαρκών πολιτικών μετατοπίσεων που συγκρότησαν τη συνολική μετάλλαξη της «ανατροπής».

Τελικά, η «κυβερνώσα Αριστερά» δεν επιδίωξε καν τη μακρά πορεία μέσα από τους θεσμούς, που σε άλλες χώρες αντί να αλλάξει τους θεσμούς οδήγησε στη μετάλλαξη των δρομέων αντοχής.

Η Αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ επιδόθηκε σε αγώνα sprint προς το πολιτικό και κοινωνικό αδιέξοδο, και πριν καν φτάσει στα μισά της διαδρομής έχει μείνει από καύσιμα και ιδέες για τη συνέχεια.

Και αναζητά πολιτικό σωσίβιο χωρίς «ιδεοληψίες», χωρίς προτιμήσεις, χωρίς διακρίσεις και τελικά χωρίς πυξίδα.

Επίλογος από το editorial  στο περιοδικό «Θέσεις» – Τεύχος 135: περίοδος Απρίλιος – Ιούνιος 2016

• Το ερωτηματικό δικό μας: Πολιτική μετάλλαξη ήταν τελικά ή πολιτικός σχεδιασμός; Ποια κοινά τροφοδοτούσαν την επικοινωνία των «αλληλοδιαπλεκόμενων τάσεων» όπως τις αναφέρει η συντακτική επιτροπή των «Θέσεων»; Πως δηλαδή μια «αντικαπιταλιστική-κινηματική στράτευση» συγκατοικούσε με τον  «αριστερό κυβερνητισμό» και με ποια προτάγματα αλληλοτροφοδοτούνταν και συνυπήρξαν μέχρι ο δεύτερος να κατισχύσει των πρώτων με τα γνωστά αποτελέσματα; Εν κατακλείδι μετά από τόση απογοήτευση όσοι είχαν κάποτε συστρατευθεί στο εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ πιστεύουν ακόμη ότι ο «αριστερός κυβερνητισμός» του τελευταίου είναι χωρίς πυξίδα;;;