Του Wolfgang Munchaou – Μετάφραση: Πέννυ Μίλερ –
Όποιος επιχειρήσει να κατανοήσει την ελληνική δημοκρατία σύντομα θα φτάσει στα όρια της παράνοιας. Αρχικά ψηφίζουν οι Έλληνες μια κυβέρνηση η οποία είναι αντίθετη στην πολιτική λιτότητας των δανειστών. Αυτό μπορεί κανείς να το καταλάβει. Μετά αρνούνται την εφαρμογή του προγράμματος λιτότητας μέσω δημοψηφίσματος. Ως εδώ ήταν τουλάχιστον συνεπείς.
Κατόπιν αποδέχεται η κυβέρνηση ένα ακόμη σκληρότερο πρόγραμμα λιτότητας και προκήρυξε εκλογές. Και τις κερδίζει με ίδιο ακριβώς αποτέλεσμα.
Εδώ υπάρχουν δύο δυνατά συμπεράσματα. Ή άλλαξε ολόκληρη η χώρα ανάμεσα στις 5 και στις 19 Ιουνίου άποψη ή η χώρα ψηφίζει τον Τσίπρα ανεξάρτητα από τις κατά καιρούς θέσεις του. Υποψιάζομαι πως ισχύει το δεύτερο. Oι πολιτικοί αναλυτές προσπαθούν να ερμηνεύσουν τη θέληση των ψηφοφόρων.
Κάνοντας εδώ μια μικρή διακοπή στη ροή του κειμένου πρέπει να σημειώσουμε ότι πράγματι για τους Γερμανούς μπορεί να φαντάζει ακατανόητη η στάση του εκλογικού σώματος αλλά παραλείπουν να αναφερθούν στο γεγονός της αποχής που ξεπέρασε το 50% μαζί με άκυρα-λευκά και κόμματα ενάντια στα μνημόνια. Εάν οι ψηφοφόροι είχαν τρομοκρατηθεί στη λογική του κίνδυνου ενός Grexit ούτε θα είχαν ψηφίσει «όχι» στη δημοψήφισμα στη συντριπτική τους πλειοψηφία, ούτε θα είχαν καταδικάσει με την αποχή τους τη δουλικότητα και την εξαπάτηση που επιχειρήθηκε από το κατεστημένο και τους εγχώριους πολιτικούς διαχειριστές στη μεγάλη τους πλειοψηφία. Γεγονός που δείχνει να κατανοεί έμμεσα ο Wolfgang Munchaou στο Spiegel.
Ωστόσο αυτό που άλλαξε είναι η σύνθεση του ΣΥΡΙΖΑ. Οι αριστεροί εσωκομματικοί αντίπαλοι, οι οποίοι θέλουν οικειοθελώς να επιστρέψουν στη δραχμή, δεν είναι πια στον ΣΥΡΙΖΑ. Ο Τσίπρας, όπως και τα περισσότερα κόμματα της αντιπολίτευσhς δεν επιθυμούν το Grexit. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις ούτε οι πολίτες το θέλουν. Μπορεί λοιπόν κανείς να συμπεράνει οτι το θέμα Grexit έχει λήξει οριστικά;
Σε καμία περίπτωση, ένα Grexit δεν θα έρθει ποτέ ως απευθείας εφαρμογή μιας πολιτικής απόφασης. Καμιά κυβέρνηση δεν θα αποφάσιζε ποτέ την έξοδο από το ευρώ στη διάρκεια μιας ήρεμης συνάντησης του υπουργικού συμβουλίου. Και μόνο για το λόγο αποφυγής της κερδοσκοπίας, η απόφαση θα ήταν αναγκαστική.
… Μια έξοδος από το ευρώ δεν θα μπορούσε να είναι ποτέ και πουθενά μια προγραμματισμένη πολιτική πράξη αλλά μόνο το αποτέλεσμα αλυσιδωτών απρόβλεπτων γεγονότων.
Η πιθανότητα ένος Grexit λόγο ατυχήματος ούτε αυξήθηκε αλλά ούτε και μειώθηκε με τις εκλογές.
… … …
Από τον Ιούλιο, η κατάσταση συνεχίζει να επιδεινώνεται. Η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί γιατί οι στόχοι των διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο του προγράμματος δεν είναι εφικτοί.
Θα δώσουν οι δανειστές κι άλλα χρήματα;
Αν οι φετινές οικονομικές επιδόσεις οπισθοχωρήσουν 2 ή 3%, τότε θα μειωθούν και οι εισπράξεις από φόρους. Στο πρόγραμμα προβλέπεται πως η ελληνική κυβέρνηση θα πάρει και επιπλέον μέτρα, πέρα από αυτά που έχει ήδη συμφωνήσει, προκειμένου να πιάσει τους οικονομικούς στόχους. Αυτό με τη σειρά του θα έχει αρνητικό αποτέλεσμα στις οικονομικές επιδόσεις και στη συνέχεια θα μειώσει και πάλι τα φορολογικά έσοδα κατά το επόμενο έτος. Το συνολικό αποτέλεσμα είναι το άθροισμα των άμεσων οικονομιών και των σωρευτικών επιπτώσεων των ειδικών μέτρων που θα πρέπει να ληφθούν.
Δεν χρειάζεται λοιπόν να προϋποθέσω τη θέληση η μη του όποιου Έλληνα κυβερνήτη ώστε να αμφιβάλλω για την παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ. Το Grexit έτσι δεν είναι φυσικά αναπόφευκτο. Ίσως αποδεχτεί η κυβέρνηση παρόλα αυτά την λογική του προγράμματος λιτότητας, οπότε θα επιμηκυνθεί το διάστημα της ύφεσης άλλα τρία, τέσσερα ή ακόμη και πέντε χρόνια. Αυτό είναι θεωρητικά δυνατό. Μια άλλη πιθανότητα είναι να συνεχίσουν οι δανειστές να δίνουν ολοένα περισσότερα χρήματα. Αυτό όμως δεν είναι πιθανό αν υπολογίσει κανείς την πολιτική βούληση στις χώρες των δανειστών.
Μπορεί να κάνω εγώ λάθος και οι δανειστές να συνεχίσουν να δίνουν ολοένα και περισσότερα χρήματα ή ίσως οι Έλληνες αποδεχτούν να ζουν σε έναν οικονομικό φαύλο κύκλο για πάντα ή ίσως συμβούν και τα δύο. Η βιωσιμότητα της θέσης της Ελλάδας στο ευρώ προϋποθέτει πως τουλάχιστον μια από αυτές τις τρείς εκδοχές είναι σωστή. Διαφορετικά αποκλείεται.
Για τους παραπάνω λόγους θεωρώ ακόμη πολύ πιθανό το Grexit. Φυσικά δεν μπορώ να είμαι σίγουρος. Επίσης δεν μπορώ να προβλέψω πότε θα συμβεί. Γνωρίζω όμως το πως θα συμβεί, ξαφνικά κι ενώ δεν θα το περιμένει κανείς.