inred.gr Εναλλακτική ενημέρωση
Συνεχίζουμε τις αναδημοσιεύσεις άρθρων που φωτίζουν την κατάσταση στην Ουκρανία με το ιδιαίτερα ενδιαφέρον άρθρο του (μέλους της Καμπάνιας) Παναγιώτη Τσελεπή. Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο τεύχος Μαΐου του περιοδικού «Σπάρτακος». Σημειώνουμε πως η Καμπάνια δεν ενστερνίζεται απαραίτητα στο σύνολό της τις απόψεις που παρουσιάζονται στα διάφορα άρθρα.
Έχει περάσει ήδη ένα χρόνος από τα αιματηρά γεγονότα στην πλατεία Ανεξαρτησίας (Μαϊντάν) στο Κίεβο, την ανατροπή της κυβέρνησης Γιανουκόβιτς και την εγκαθίδρυση μιας κυβέρνησης ακραίων νεοφιλελεύθερων, ακροδεξιών και ναζιστών.[1] Τα γεγονότα αυτά ήταν ουσιαστικά η έναρξη του ουκρανικού εμφυλίου, με την «ευγενή χορηγία» των ιμπεριαλιστών των ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σήμερα, ένα χρόνο μετά, ο εμφύλιος μαίνεται στα ανατολικά της χώρας με χιλιάδες νεκρούς, κυρίως αμάχους, θύματα των μαζικών βομβαρδισμών του ουκρανικού στρατού και των φασιστικών ταγμάτων, που πλέον και επίσημα έχουν ενταχθεί στις δυνάμεις του Υπουργείου Εσωτερικών.
Τα ίδια τα γεγονότα ξεκίνησαν όταν στα τέλη του 2013 στο Κίεβο και σε άλλες πόλεις ξεκίνησαν αντικυβερνητικές διαδηλώσεις, με αφορμή την υπαναχώρηση της τότε κυβέρνησης Γιανουκόβιτς να υπογράψει την «Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου» με την ΕΕ που προέβλεπε μεγαλύτερο άνοιγμα της ουκρανικής οικονομίας, την πλήρη κατάργηση των δασμών και την δημιουργία ζωνών ελεύθερου εμπορίου. Η υπαναχώρηση Γιανουκόβιτς, οφείλεται κυρίως στις καταστροφικές συνέπειες που θα είχαν το σύμφωνο για την ουκρανική οικονομία και κυρίως την βιομηχανία, αλλά και των πιέσεων της Ρωσίας που έβλεπε την Ουκρανία να εντάσσεται πλήρως στο δυτικό ιμπεριαλιστικό στρατόπεδο.
Το υπόβαθρο της κρίσης ήταν η λεηλασία της ουκρανικής οικονομίας από τους ολιγάρχες και η όξυνση των κοινωνικών αντιθέσεων για δύο και πλέον δεκαετίες, από την κατάρρευση της ΕΣΣΔ και την παλινόρθωση του καπιταλισμού. Η απουσία όμως μιας ισχυρής αριστεράς και η συμμετοχή του ΚΚ Ουκρανίας στην κυβέρνηση Γιανουκόβιτς – η οποία συνέχισε την νεοφιλελεύθερη πολιτική των φιλοδυτικών προκατόχων της – αφαίρεσε τη δυνατότητα μαζικής ανεξάρτητης πολιτικής έκφρασης από την εργατική τάξη.
Από το «Μαïντάν» στον εμφύλιο
Τα φιλοδυτικά νεοφιλελεύθερα κόμματα καλλιέργησαν συστηματικά την αυταπάτη ότι οι στενότερες σχέσεις με τη Δύση και πολύ περισσότερο η προοπτική ένταξης στην ΕΕ θα βελτίωνε τη ζωή του ουκρανικού λαού, κάτι που είχε απήχηση σε πλατιά στρώματα. Δίπλα τους στις διαδηλώσεις του Μαϊντάν βρέθηκαν οι φασίστες του κόμματος «Σβομπόντα» και του «Δεξιού Τομέα» (ομπρέλα φασιστικών παραστρατιωτικών οργανώσεων) που εύκολα κυριάρχησαν στις ομάδες «αυτοάμυνας» και στις συγκρούσεις. Τον περασμένο Φεβρουάριο, όταν ο Γιανουκόβιτς είδε πως χάνει τον έλεγχο, κάλεσε τους επικεφαλής των φιλοδυτικών κομμάτων Γιατσενιούκ και Κλίτσκο προσφέροντάς τους τις θέσεις του πρωθυπουργού και του αναπληρωτή πρωθυπουργού και προτείνοντας πρόωρες εκλογές τον Μάιο. Οι φασίστες όμως κατήγγειλαν τη συμφωνία ως προδοτική και εξαπέλυσαν την τελική αιματηρή επίθεση. Για να εξασφαλίσουν ότι δεν θα υπάρξει επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, κάποιοι φρόντισαν να χυθεί άφθονο αίμα. Οργάνωσαν ειδικές ομάδες ελεύθερων σκοπευτών που άνοιξαν πυρ από τα νώτα των διαδηλωτών τόσο προς τους διαδηλωτές, όσο και προς την αστυνομία. Το γεγονός αυτό αποκαλύπτεται μεταξύ άλλων και από τηλεφωνική συνομιλία μεταξύ της επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Κάθριν Άστον και του Εσθονού ΥΠΕΞ, Ούρμας Πάετ. Ο Πάετ λέει πως «πίσω από τους ελεύθερους σκοπευτές δεν ήταν ο Γιανουκόβιτς, αλλά κάποιος από το νέο συνασπισμό (την αντιπολίτευση)» και η Άστον απαντά «θέλουμε να το ερευνήσουμε… δεν το είχα αντιληφθεί». Ο Πάετ κάνει επίσης λόγο για «ενοχλητικό γεγονός που μειώνει την αξιοπιστία της νέας ουκρανικής ηγεσίας».[2] Το περιεχόμενο της συνομιλίας το επιβεβαίωσαν και οι ίδιοι οι αξιωματούχοι, αλλά φυσικά, η νέα πραξικοπηματική κυβέρνηση ποτέ δεν διεξήγαγε έρευνες για να αποκαλυφθεί και επίσημα ποιος έδωσε την διαταγή για το μακελειό, που ανέτρεξε τελικά τον προκάτοχό τους και οδήγησε τους ίδιους στην εξουσία.
Στη νέα κυβέρνηση και στον κρατικό μηχανισμό ηγεμόνευσαν οι ακραίοι εθνικιστές και οι φασιστές. Τα φασιστικά πογκρόμ, οι προτάσεις κατάργησης της ρωσικής ως επίσημης γλώσσας του κράτους μαζί με τα ουκρανικά, ο διορισμός ολιγαρχών ως τοπικών κυβερνητών και η ραγδαία επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης πυροδότησε το «αντιμαϊντάν» κίνημα στα νοτιοανατολικά. Η αντιπαράθεση κλιμακώθηκε με το δημοψήφισμα στην Κριμαία, όπου η συντριπτική πλειοψηφία ψήφισε απόσχιση από την Ουκρανία και ένταξη στη Ρωσική Ομοσπονδία, και το κίνημα στα νοτιοανατολικά υπέρ ενός ομοσπονδιακού συστήματος για την Ουκρανία.
Η απάντηση του ακροδεξιού καθεστώτος ήταν η καταστολή με μαζικές σφαγές αντικυβερνητικών, αρχικά στην Οδησσό,[3] όπου δολοφονήθηκαν δεκάδες διαδηλωτές στο Σπίτι των Συνδικάτων», και στην περιοχή του Ντονμπάς με μαζικούς βομβαρδισμούς πόλεων. Το καλοκαίρι φάνηκε πως το καθεστώς θα συνέτριβε τους εξεγερμένους, αλλά μετά την αντεπίθεση των λαϊκών πολιτοφυλακών και την πανωλεθρία των κυβερνητικών δυνάμεων[4] στα τέλη του Αυγούστου, το Κίεβο σύρθηκε σε διαπραγματεύσεις για να σωθεί από το ενδεχόμενο μιας πλήρους στρατιωτικής και κατά επέκταση πολιτικής κατάρρευσης. «Σωτήρας» του ουκρανικού στρατού τότε παρουσιάστηκε ο Πούτιν[5], ο οποίος πρότεινε μεταξύ άλλων τον απεγκλωβισμό τον κυβερνητικών δυνάμεων με προφανή στόχο την εξομάλυνση των σχέσεων με την ΕΕ και κυρίως την Γερμανία και την αποκατάσταση των εμπορικών σχέσεων, ιδιαίτερα στον τομέα εξαγωγών της ρωσικής ενέργειας.
Οι αιματηρές «εκεχειρίες» και η ένταση της ιμπεριαλιστικής επέμβασης
Η κατάπαυση του πυρός κατέληξε στις 5 Σεπτεμβρίου στη συμφωνία του Μινσκ. Λίγες μέρες μετά, τα κοινοβούλια της ΕΕ και της Ουκρανίας ψήφισαν ταυτόχρονα τη συμφωνία εμπορικής σύνδεσης. Ένα μήνα αργότερα έγιναν βουλευτικές εκλογές, με την αποχή να πλησιάζει το 50% (60% στα νοτιοανατολικά), αλλά και τα νεοφιλελεύθερα – εθνικιστικά κόμματα να κυριαρχούν απόλυτα και να εκλέγουν με τις λίστες τους όλα τα στελέχη των φασιστικών οργανώσεων.[6]
Δεν αποτελεί επομένως έκπληξη, ότι ο συνδυασμός της πολιτικής ηγεμονίας νεοφιλελεύθερων/ακροδεξιών/φασιστών και της ενίσχυσης των σχέσεων με τον ιμπεριαλισμό όχι μόνο δεν έφεραν ειρήνη, αλλά αναζωπύρωσαν την σύγκρουση. Παράλληλα, η υιοθέτηση της φασιστικής φρασεολογίας έχει γίνει πλέον από το σύνολο της η ουκρανικής ηγεσίας που φτάνει συχνά σε παραλήρημα εθνικιστικού μίσους, ενώ ταυτόχρονα επιχειρεί να ξαναγράψει την ιστορία υπό το πρίσμα των συνεργατών του Χίτλερ. Ποιο χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι συχνές κολακευτικές αναφορές του προέδρου Ποροσένκο στον αρχισυνεργάτη των Ναζί Στεπάν Μπαντέρα, όπως η δήλωση ότι «Οι στρατιώτες του UPA [ο στρατός του Μπαντέρα] είναι ένα παράδειγμα ηρωισμού και πατριωτισμού στην Ουκρανία».[7] Ο πρωθυπουργός Γιατσενιούκ γίνεται ακόμα πιο προκλητικός, δηλώνοντας κατά την επίσκεψή του στο Βερολίνο: «Όλοι μας θυμόμαστε ακόμα καθαρά τη σοβιετική εισβολή στην Ουκρανία και τη Γερμανία (!!!)».[8]
Όπως έγραψε ο James Petras, καθηγητής κοινωνιολογίας στο πανεπιστήμιο Binghampton της Ν. Υόρκης, «Καθώς η εκεχειρία [του Σεπτεμβρίου] επιβάλλεται, οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ έχουν οργανώσει δύο γύρους στρατιωτικών ασκήσεων εντός της Ουκρανίας και στα κοντινά της σύνορα... το ΝΑΤΟ σκοπεύει να συμμετάσχει ευθέως στην συντριβή της λαϊκής αντίστασης στον επόμενο γύρο. Για το ΝΑΤΟ και το Κίεβο είναι απλά θέμα χρόνου να εφεύρουν κάποιο πρόσχημα ώστε να τερματίσουν την εκεχειρία. Στο μεταξύ, το ΝΑΤΟ αυξάνει την ροή όπλων, συμβούλων και μισθοφόρων στο Κίεβο. Ο ολιγάρχης στο Κίεβο, Ποροσένκο, προσπαθεί να ενισχύσει τις χερσαίες δυνάμεις του επιβάλλοντας μια ιδιαίτερα αντιδημοφιλή υποχρεωτική επιστράτευση. Ακόμη και οι πολίτες της δυτικής Ουκρανίας μπορούν να δουν ότι ο πόλεμος πάει άσχημα με την επιστροφή τραυματιών και τα φέρετρα με τα ονόματα των παιδιών και των αδελφών τους».[9] Η ίδια ακριβώς εικόνα υπάρχει και με την νέα εκεχειρία της 12ης Φεβρουαρίου.
Γι αυτό, η φρίκη του πολέμου και η κοινωνική εξαθλίωση, δεν αφήνουν πολλά περιθώρια «εθνικής ανάτασης». Γράφει ο Σεργκέι Κιριτσούκ, της ουκρανικής αριστερής οργάνωσης «Μποροτμπά» σε πρόσφατο σχολιασμό του σχετικά με την γενική επιστράτευση που έχει προκηρύξει η κυβέρνηση: «Ακόμα και οι φιλοκυβερνητικοί πολιτικοί και αναλυτές λένε ότι η σημερινή [στρατιωτική] κινητοποίηση έχει αποτύχει. Πολλοί δεν προσέρχονται στα γραφεία στρατολόγησης, ενώ άλλοι λιποτακτούν αφού έχουν υπογράψει. Έτσι, ολοένα και περισσότερες σταγόνες προστίθεται στο καζάνι της λαϊκής δυσαρέσκειας». Και συμπληρώνει στο άρθρο του ο Ντμίτρι Κολιέσνικ, εκδότης του περιοδικού «Liva»: «η κυβέρνηση του Κιέβου ίσως προσφύγει στην πολιτική της μαζικής τρομοκρατίας (με τη βοήθεια των ουκρανικών ακροδεξιών παραστρατιωτικών οργανώσεων), αναγκάζοντας με τν κάννη του όπλου τους ανθρώπους να πάνε στον πόλεμο και δολοφονώντας αντιπολεμικούς ακτιβιστές. Όμως, με βάση την εμπειρία των εξεγέρσεων και των επαναστάσεων στην Ευρώπη το 1917-18 κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, ξέρουμε που μπορεί να οδηγήσει μια τέτοια πολιτική. Όταν οι άνθρωποι είναι οπλισμένοι και αναγκάζονται να πολεμήσουν παρά τη θέλησή τους, όταν είναι αγανακτισμένοι γιατί αντιμετωπίζουν τη δεινή οικονομική κατάσταση και ζητούν ειρήνη και ακόμη και αυτό αγνοείται, τότε οι προοπτικές των κυβερνήσεων και των ιδιωτικών καπιταλιστικών συμφερόντων, που κρίνονται υπεύθυνοι για το χάος δεν είναι πολύ φωτεινές.»[10]
Η φιλελεύθερη «αριστερά» ουρά των «δικών της» ιμπεριαλιστών και εθνικιστών
Ο ενθουσιασμός μεγάλης μερίδας της ευρωπαϊκής αριστεράς για την «αυθόρμητη λαϊκή εξέγερση» του Μαϊντάν μετατράπηκε σε ψυχρολουσία, όταν πίσω από τη σκόνη των συγκρούσεων φάνηκαν τα λάβαρα των SS και σύντομα οι ηγέτες τους στρογγυλοκάθισαν ως ομότιμοι εταίροι των νεοφιλελεύθερων εθνικιστών στο υπουργικό συμβούλιο. Είχα γράψει πρόσφατα για αυτούς τους αριστερούς ότι «όταν ξεκίνησε το «αντιμαϊντάν», για να διορθώσουν το προηγούμενο λάθος τους έκαναν ένα χειρότερο, επινοώντας το παρακάτω ιδεολόγημα: «είναι και οι δυο πλευρές ακροδεξιές» και κατά συνέπεια «δεν στηρίζουμε κανέναν». Αυτό βέβαια σημαίνει ίσες αποστάσεις ανάμεσα στους φασίστες δολοφόνους της Οδησσού και του Ντονμπάς και τον λαό που αντιστέκεται…»[11]
Από τότε ορισμένοι κατάφεραν έστω και εμπειρικά να βγάλουν τα απαραίτητα συμπεράσματα, και να επαναπροσδιορίσουν τη θέση τους. Κάποιοι άλλοι όμως, έχουν διαλέξει οριστικά να στρατευτούν στο πλευρό του ακροδεξιού καθεστώτος του Κιέβου και των ιμπεριαλιστών σπονσόρων του. Όλοι αυτοί, παρά τις επιμέρους διαφορές πολιτικής «απόχρωσης», αποτελούν στην πραγματικότητα μια ομάδα που συνεργάζεται αρμονικά στην αναπαραγωγή της ιμπεριαλιστικής προπαγάνδας με «αριστερό» προσωπείο.
Οι πιο χαρακτηριστικέs περιπτώσεις είναι των Zbigniew Kowalewski, συγγραφέα και εκδότη της πολωνικής έκδοσης της «Le Monde», Αλεξάντρ Βολοντάρσκι, αρχηγού της «Αυτόνομης Ένωσης Εργαζομένων», Ζαχάρ Ποπόβιτς, αρχηγού της «Λίβα Οποζίτσια» και Anton Shekhovtsov, πρώην συντονιστή του «Ευρασιατικού κινήματος» του ρώσου ακροδεξιού Ντούγκιν στην Κριμαία και σήμερα υπέρμαχου του ουκρανικού ακροδεξιού καθεστώτος, αλλά, όπως θα δούμε παρακάτω, και πολέμιου της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ λόγω της στάσης της στο ουκρανικό. Για τον Shekhovtsov, ο Kowalewski μιλάει με ιδιαίτερα κολακευτικά λόγια στο μπλοκ του.[12]
Ο Kowalewski, έχει γράψει πολλά άρθρα προσπαθώντας να αποδείξει ότι η εξέγερση στο Ντονμπάς καθοδηγείται από «λευκοφρουρούς και ολιγάρχες». Παίρνει επίσης σαφή θέση υπέρ του ακροδεξιού καθεστώτος του Κιέβου το οποίο θεωρεί ότι διεξάγει «εθνικοαπελευθερωτικό πόλεμο κατά της Ρωσίας». Δεν μένει όμως μόνο εκεί, στο άρθρο του «Ρωσικός ιμπεριαλισμός»[13] ξαναγράφει την ιστορία της Ρωσίας και της ΕΣΣΔ, και όπως επισημαίνει σωστά ο καναδός σοσιαλιστής Rogger Annis «προκαλεί εντύπωση, λόγω της θερμής υποδοχής που έλαβε από διάφορα αριστερά μέσα»… και ιδιαίτερα από την Ενιαία Γραμματεία της Τέταρτης Διεθνούς, θα πρόσθετα εγώ. Γιατί τέτοιες απόψεις είναι ριζικά αντίθετες με το ιστορικό ρεύμα του τροτσκισμού.
Χαρακτηριστικά, γράφει ο Annis στην κριτική του[14]:
«Το άρθρο υποστηρίζει ότι υπάρχει μια αδιάκοπη γραμμή της συνέχειας του ρωσικού, σοβιετικού, και πάλι ρωσικού ιμπεριαλισμού για περισσότερο από έναν αιώνα. Σύμφωνα με τον συγγραφέα, η Ρωσική Επανάσταση του 1917 συνέχισε τον ρωσικό ιμπεριαλισμό, με τη μορφή ενός νέου, «σοβιετικού γραφειοκρατικού ιμπεριαλισμού»...
Ο Kowalewski υποθέτει ότι η Σοβιετική Ένωση ενεπλάκη στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ως μια ιμπεριαλιστική δύναμη που συμμετείχε «στον αγώνα για μια νέα διαίρεση του κόσμου». Αυτή είναι μια μετωπική πρόκληση για την επικρατούσα άποψη των μαρξιστών ότι η Σοβιετική Ένωση δέχτηκε επίθεση και εισβολή από τη Γερμανία το 1941 όχι για το στόχο της αφηρημένης «κατάκτησης», αλλά ειδικά ως κατάκτηση με στόχο την καταστροφή όσων απέμειναν από τη κληρονομιά της Επανάστασης του 1917 και την σχεδιασμένη, κοινωνικοποιημένη οικονομία και κοινωνία της. Μια τέτοια άποψη μειώνει τις τεράστιες θυσίες που έγιναν από τους λαούς της Σοβιετικής Ένωσης για να αντιμετωπισθεί η ναζιστική εισβολή και κατοχή, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας. Δεν ήταν απλώς πιόνια και πεζικό που στάλθηκε στη σφαγή. Υπερασπιζότουσαν μια χώρα, καθώς και μια κοινωνική τάξη που θεωρούσαν άξια υπεράσπισης και την οποία δεν ήταν διατεθειμένοι να παραδώσουν στο γερμανικό ιμπεριαλιστικό καθεστώς της απόλυτης φρίκης και λεηλασίας.»
Για τους Ποπόβιτς και Βολοντάρσκι είχα αναφερθεί σε παλαιότερο άρθρο στον Σπάρτακο όταν ο πρώτος «παρουσίαζε τα θύματα των Ναζί στην Οδησσό ως υπεύθυνους», ενώ όταν άρχισε το Κίεβο να βομβαρδίζει τις πόλεις του Ντονμπάς, έγραφε αναλύσεις ως πολεμικός σύμβουλος για το πως «πρέπει να διαπραγματευτούμε (σ.τ.μ εμείς, η Ουκρανική κυβέρνηση!) ακόμη και με αυτούς που θεωρούμε ως τους χειρότερους τρομοκράτες» (δηλ. με τις λαϊκές πολιτοφυλακές!), ενώ «η απελευθέρωση των ομήρων και οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες οι τρομοκράτες μπορούν να φύγουν από την ουκρανική γη είναι το μόνο θέμα για το οποίο πρέπει να γίνουν διαπραγματεύσεις μαζί τους». Για τον δεύτερο είχα γράψει: «Οι «αυτόνομοι» του Κιέβου θεωρούν ότι για το μακελειό στην Οδησσό ευθύνονται «ρώσοι εθνικιστές» και χαρακτηρίζουν την πυρκαγιά στα γραφεία των συνδικάτων «ΑΤΥΧΗΜΑ»… Ο Βολοντάρσι, λέει για τις αντιπολεμικές διαδηλώσεις: «Το να απαιτείς να σταματήσει ο πόλεμος σημαίνει να απαιτείς την παράδοση του Κιέβου. Αυτό δεν είναι μια αντιπολεμική θέση, αλλά μια άμεση στήριξη προς τη δεύτερη πλευρά της σύγκρουσης…» Και καταλήγει: «Πρέπει να στηρίξουμε τους ομοιδεάτες μας στα ανατολικά και να τους βοηθήσουμε να πραγματοποιήσουν ανατρεπτικές δραστηριότητες ενάντια στις αντιδραστικές αρχές των Ντονιέτσκ και Λουγκάνσκ». Δηλαδή αντί να στηρίξουν το αντιπολεμικό κίνημα που επεκτείνετε και στα δυτικά, συντάσσεται με το ακροδεξιό καθεστώς και τα τάγματα εφόδου του που συνεχίζουν το αιματοκύλισμα των κατοίκων της ΝΑ Ουκρανίας».
«Είμαι Μπαντερικός»
Σήμερα ο Βολοντάρσκι κάνει ένα ακόμα βήμα. Εκθειάζει τη στάση ενός «μαρξιστή» που κατατάγηκε εθελοντικά στον ουκρανικό στρατό και συμμετέχει στην λεγόμενη «αντιτρομοκρατική επιχείρηση» (δηλαδή τους βομβαρδισμούς αμάχων από το καθεστώς Ποροσένκο). Την μετάφραση στα αγγλικά την παρέχει η σελίδα του Kowalewski,[15] o οποίος ενστερνίζεται πλήρως την άποψη του «μαρξιστή» εθελοντή, ότι η αντιπαράθεση στην Α. Ουκρανία είναι αντίστοιχη της σύγκρουσης των οπαδών του εθνικιστή Σίμον Πετλιούρα[16] με τους λευκοφρουρούς κατά τη διάρκεια του ρωσικού εμφυλίου. Εκτός βέβαια ότι δεν υπάρχει καμιά τέτοια ιστορική αναλογία, «ξεχνάνε» επίσης οι εκλεκτοί «μαρξιστές» και «αναρχικοί» να μας πουν ότι οι οπαδοί του Πετλιούρα ήταν αντιδραστικοί και αντισημίτες, όπως και οι λευκοφρουροί, ενώ ο ίδιος ο Πετλιούρα ανατράπηκε από τους μπολσεβίκους και αργότερα τον σκότωσε ένας εβραίος αναρχικός.
Ενδιαφέρον έχει, ότι στη συνέντευξη ο μαχητής δίνει ψευδώνυμο, επικαλούμενος «λόγους ασφάλειας». Λίγο όμως αργότερα, εμφανίζεται μια άλλη συνέντευξη, επώνυμη αυτή τη φορά[17] του Maxim Osadchuk, μέχρι πρόσφατα αρθρογράφου της Λίβα Οποζίτσια[18] που δηλώνει πως κατατάχτηκε στο ακροδεξιό τάγμα Aidar,[19] το οποίο κατηγορείται από την Διεθνή Αμνηστία για σωρεία εγκλημάτων πολέμου, είναι δημιούργημα του ολιγάρχη Κολομόϊσκι, και αρχηγός του είναι o Melnychuk, εκλεγμένος βουλευτής με το ακροδεξιό «Ριζοσπαστικό Κόμμα» του Lyashko. Ο Osadchuk όμως είναι παρόλα αυτά ευχαριστημένος, γιατί όπως λέει δεν υπάρχουν στις γραμμές του τόσοι φασίστες, όπως στο τάγμα «Αζόφ»(!) Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης μάλιστα, κρατάει ένα ακρωτηριασμένο κεφάλι από άγαλμα του Λένιν λέγοντας πως «ούτε ο Λένιν θα ήθελε τέτοια αγάλματα»… Αυτό που δεν λέει βέβαια είναι ότι οι φασίστες γκρέμισαν τα αγάλματα του Λένιν και στα ερείπια ζωγράφισαν σβάστικες και εμβλήματα των SS. Και παρόλο που δηλώνει ότι «δεν είναι εθνικιστής», για να μην μείνει καμία αμφιβολία με ποιανού την πλευρά τάσσεται, φωτογραφίζεται με μπλουζάκι με την επιγραφή «είμαι μπαντερικός» και ανεβάζει τη φωτογραφία σε κοινή θέα στη σελίδα του στο facebook.[20] Είναι προφανές ότι ο Osadchuk είναι τόσο «μαχητής», όσο και «μαρξιστής»! Ο σκοπός του είναι καθαρά προπαγανδιστικός, σε μια προσπάθεια να προσδώσει σε ένα ακροδεξιό καθεστώς και τις εγκληματικές του συμμορίες ένα κάπως «προοδευτικό» προφίλ. Το πιο πιθανό είναι ότι αυτός και ο «ανώνυμος μαχητής» που έδωσε τη συνέντευξη στον Βολοντάρσκι, είναι το ίδιο και το αυτό πρόσωπο. Η ντροπή βέβαια δεν είναι τόσο για τον ίδιο, αλλά για όσους συνεργάζονται μαζί του και τον προβάλλουν, δηλώνοντας μάλιστα και «αριστεροί», την ώρα που συνδράμουν με όλες τους τις δυνάμεις το ακροδεξιό καθεστώς του Κιέβου και τους «δικούς τους» ιμπεριαλιστές.
Η ιμπεριαλιστική προέλαση «προς ανατολάς»
Γράφει ο αμερικάνος σκηνοθέτης Όλιβερ Στόουν για το Μαϊντάν: «Η αμερικανική ανάμειξη στην Ουκρανία πηγαίνει πίσω στα 1949, όταν η CIA δημιούργησε ανταρτικό στρατό με την κωδική ονομασία “Αηδόνι” φτιαγμένο από υπερεθνικιστές Ουκρανούς».[21] Όλως «τυχαίως», την ίδια ονομασία είχε το τάγμα ουκρανών φασιστών[22] οπαδών του Μπαντέρα που οργάνωσαν οι γερμανοί ναζί το 1941 και συμμετείχε στην εισβολή στην ΕΣΣΔ. Και συνεχίζει ο Στόουν: «Οι λεγόμενοι «ελεύθεροι σκοπευτές» που σκότωσαν 14 αστυνομικούς, τραυμάτισαν περίπου 85 και σκότωσαν 45 διαδηλωτές δρούσαν για κάποιον άλλο, όχι για τους διαδηλωτές… Θυμηθείτε το πραξικόπημα – «αλλαγή καθεστώτος» κατά του Τσάβες το 2002, όταν αυτός καθαιρέθηκε προσωρινά μετά τους πυροβολισμούς εναντίον διαδηλωτών, υπέρ και κατά του Τσάβες, που προέρχονταν από μυστηριώδεις σκοπευτές…. Δημιουργήστε χάος, όπως έκανε η CIA στο Ιράν το ’53, στη Χιλή το ’73 και αμέτρητα άλλα πραξικοπήματα…»
Ανεξάρτητα πάντως με το αν οι ελεύθεροι σκοπευτές ήταν σε διατεταγμένη υπηρεσία από την CIA, του ουκρανούς φασίστες ή ήταν μια συνεργασία των δύο πλευρών, η ανάμιξη της Ουάσιγκτον στα γεγονότα του Μαϊνταν είναι ολοφάνερη. Ο αμερικανός υπουργός εξωτερικών Τζον Κέρρυ και ο γερουσιαστής ΜακΚέιν είχαν τακτικά δημόσιες επαφές με τους αρχηγούς του Μαϊντάν, συμπεριλαμβανόμενου του αρχηγού του φασιστικού «Σβομπόντα» Ολιέχ Τιαχνιμπόκ, ο οποίος θεωρεί ότι ο εχθρός του έθνους είναι «η εβραιομοσκοβίτικη μαφία που κυβερνάει την Ουκρανία».[23]
Η συνεργασία των των ΗΠΑ και της ΕΕ με τους Ουκρανούς φασίστες δεν σημαίνει καμία απολύτως ιδεολογική ή ευρύτερη πολιτική σύγκληση μεταξύ τους. Είναι μια «πραγματιστική» συνεργασία ενάντια στον κοινό εχθρό τη Ρωσία, ανάλογη με τη συνεργασία των ΗΠΑ με τους τζιχαντιστές στο Αφγανιστάν τη δεκαετία του 1980 («μαχητές της ελευθερίας» τους ονόμαζε τότε σχεδόν σύσσωμος ο δυτικός τύπος) και μέχρι πρόσφατα στη Συρία. Τα καταστροφικά αποτελέσματα αυτής της «ρεαλπολιτίκ» τα πληρώνουν με το αίμα τους οι λαοί των χωρών αυτών. Οι αιματηρές συνέπειες όμως φτάνουν μέχρι τις πρωτεύουσες των δυτικών χωρών, όταν οι πρώην «μαχητές της ελευθερίας» προκαλούν εκατόμβες θυμάτων και γίνονται «τρομοκράτες». Μένει να δούμε αν οι σημερινοί φίλοι των ΗΠΑ και της ΕΕ που μάχονται κάτω από το έμβλημα Wolfsangel των SS[24] θα παραμείνουν για καιρό σύμμαχοι των δυτικών ιμπεριαλιστών, καθώς δεν κρύβουν καθόλου τις προθέσεις τους να επιβάλουν την δική τους ναζιστική ατζέντα όχι μόνο στην Ουκρανία, αλλά και σε όλη την Ευρώπη που διεκδικούν να την «επανακατακτήσουν».[25] Προς το παρών πάντως, παρά τις σποραδικές εντάσεις ανάμεσα στα φασιστικά τάγματα και την κυβέρνηση λόγω των αποτυχιών στο μέτωπο, δεν φαίνεται σοβαρή πιθανότητα ενδοκυβερνητικής ρήξης.
Ενοποιητικό στοιχείο στη συμμαχία δυτικών ιμπεριαλιστών, ακροδεξιού καθεστώτος και φασιστικών ταγμάτων είναι η ήττα της εξέγερσης στο Ντονμπάς και η συντριβή κάθε εσωτερικής αντιπολίτευσης στην υπόλοιπη χώρα. Για τους φασίστες αυτό θα είναι η αρχή της πραγμάτωσης της «εθνικής ιδέας», μιας Ουκρανίας «καθαρής», χωρίς Μοσκάλ (Ρώσους), Εβραίους και κομμουνιστές, για τους ουκρανούς ολιγάρχες είναι προϋπόθεση για κερδοφόρες μπίζνες με τη Δύση και για τους ιμπεριαλιστές είναι η λεηλασία της ουκρανικής οικονομίας και ένα ακόμα βήμα για την προέλαση ανατολικά και την απομόνωση της Ρωσίας. Επόμενος στόχος είναι η Λευκορωσία και στη συνέχεια η ίδια η πολυεθνική Ρωσική Ομοσπονδία που η οικονομία της απειλείται με ύφεση λόγω των οικονομικών κυρώσεων της δύσης.
Παρόλα αυτά, οι νέες αποτυχίες του ουκρανικού στρατού ανάγκασαν τον Ποροσένκο να πάει σε νέες ειρηνευτικές συνομιλίες, η τύχη των οποίων δεν έπαψε ποτέ να εξαρτάται από τα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα. Έτσι, στις 12 Φεβρουαρίου, λίγες ώρες μετά την υπογραφή της νέας εκεχειρίας στο Μινσκ, η Λαγκάρντ ανακοίνωσε ότι το ΔΝΤ κατέληξε σε συμφωνία με την ουκρανική κυβέρνηση για ένα νέο πρόγραμμα οικονομικών μεταρρυθμίσεων. Τα χρήματα δίνονται για να στηρίξουν μια κυβέρνηση υποταγμένη στα συμφέροντα των ΗΠΑ, για να μπορέσει να εξυπηρετήσει τα χρέη των προκατόχων της και να πληρώσει το μεγαλύτερο μέρος των στρατιωτικών δαπανών ύψους 250 εκ. δολαρίων το μήνα για τη συνέχιση του πολέμου. Τα δάνεια βασίζονται στους όρους του οικονομικού προγράμματος για την Ουκρανία για τα έτη 2015-2020 που ψηφίστηκε τον περασμένο Δεκέμβριο. Ορισμένα από τα μέτρα έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή, όπως το καθεστώς ευέλικτης συναλλαγματικής ισοτιμίας που έχει οδηγήσει σε υποτίμηση του ουκρανικού νομίσματος κατά 67%, μειώνοντας το μέσο μηνιαίο μισθό στα 60$. Τα μέτρα προβλέπουν επίσης απολύσεις του 10% των δημοσίων υπαλλήλων και μερική ιδιωτικοποίηση της υγειονομικής περίθαλψης και της εκπαίδευσης.[26]
Παράλληλα, έχει αυξηθεί ραγδαία ο εφοδιασμός του ουκρανικού στρατού με στρατιωτικά οχήματα και εξοπλισμό από χώρες του ΝΑΤΟ,[27] ενώ τα γεράκια τύπου Μακκέιν καταγγέλλουν την εκεχειρία και ζητούν σκληρότερη στάση κατά της Ρωσίας.[28] Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Ποροσένκο, ζητάει ενεργότερη παρέμβαση της Δύσης λόγω «ρωσικής εισβολής», επικαλούμενος ως απόδειξη… μερικά ρωσικά διαβατήρια! Βέβαια, και ο αφελής μπορεί να καταλάβει ότι οι όποιοι εισβολείς, και ιδιαίτερα όταν πρόκειται για μυστικές επιχειρήσεις, δεν εισβάλουν προσκομίζοντας τα διαβατήριά τους… Όλα αυτά όμως φαίνεται πως είναι «λεπτομέρειες», αφού σε τέτοιου είδους «αποδείξεις» βασίζεται η απόφαση κυρώσεων κατά της Ρωσίας, οι οποίες έχουν πλήξει εκτός από την τελευταία και τις χώρες της ΕΕ και έχουν φέρει τις σχέσεις Δύσης – Ρωσίας στη χειρότερη κρίση από την εποχή του ψυχρού πολέμου. Αυτό έχει προκαλέσει κριτικές και μέσα στο δυτικό στρατόπεδο, με παλαίμαχα γεράκια τύπου Κίσινγκερ να θεωρούν ότι για την ουκρανική κρίση αυτοί που ευθύνονται είναι οι ΗΠΑ και η ΕΕ.[30]
Οι κυρώσεις ενάντια στη Ρωσία, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και τα καθήκοντα της επαναστατικής αριστεράς
Δύο μέρες μετά τις ελληνικές βουλευτικές εκλογές, ο νέος πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας σε τηλεφωνική επικοινωνία με την επικεφαλής της ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής Φεντερίκα Μογκερίνι εξέφρασε τη δυσαρέσκεια της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ γιατί η δήλωση των κυβερνήσεων της ΕΕ σχετικά με τις κυρώσεις «κυκλοφόρησε χωρίς να έχει ακολουθηθεί η προβλεπόμενη διαδικασία για την εξασφάλιση συναίνεσης των κρατών-μελών και ειδικότερα χωρίς να εξασφαλισθεί η συναίνεση της Ελλάδας».[31]
Οι αντιρρήσεις, παρόλο που δεν συνοδεύτηκαν με βέτο, προκάλεσαν σοβαρές αντιδράσεις από την ΕΕ και το σύνολο των καθεστωτικών ΜΜΕ. Πιο κραυγαλέες και χυδαίες ήταν η βρετανική «Sunday Times», με τίτλο «Η Ελλάδα είναι ο Δούρειος Ίππος του Πούτιν»[32] και η γερμανική «Die Welt», με τίτλο «Ο Πούτιν είναι ο μέντορας της άκρας αριστεράς και άκρας δεξιάς», αναφερόμενος στην κυβερνητική συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ. Ακολουθεί ψευδοιστορική «ανάλυση» για την υποτιθέμενη σύγκληση στόχων κομμουνιστών και ναζί κατά της δημοκρατίας της Βαϊμάρης και καταλήγει στους επίσης «φιλοπουτινικούς» Podemos στην Ισπανία που μαζί με την Μαρίν Λεπέν απειλούν τον «φιλελεύθερο δυτικό κόσμο»![33] Στο ίδιο μήκος κύματος και o Shekhovtsov αναπαράγει αυτολεξεί την ιμπεριαλιστική προπαγάνδα με άρθρο που τιτλοφορεί «ΣΥΡΙΖΑ, ο δούρειος ίππος του Κρεμλίνου στην Ευρώπη»[34], καθώς και ελληνικές ακροδεξιές εφημερίδες και σάιτ που κυκλοφορούν με τον ίδιο τίτλο[35] ή, κάποια πιο «ψαγμένα», αναπαράγουν τον Shekhovtsov.[36]
Σύντομα οι αντιρρήσεις της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ κάμφθηκαν και επικράτησε μεγαλύτερος «ρεαλισμός» και με τη σύμφωνη γνώμη όλων υπάρχει εξάμηνη παράταση των κυρώσεων.[37] Ταυτόχρονα παρατείνεται και το πάγωμα της εξαγωγής αγροτικών προϊόντων στη Ρωσία, τα οποία μένουν αδιάθετα και σαπίζουν… Με το ίδιο πνεύμα διεξάγονται και διαπραγματεύσεις για το χρέος και τα μνημόνια, με αποτέλεσμα παράταση και εδώ των μνημονιακών πολιτικών ως τον Ιούνιο.
Η έκβαση της αναμέτρησης στην Ουκρανίας είναι πολύ σημαντική για όλη την Ευρώπη. Η Ουκρανία αποτελεί για τους φασίστες διεθνώς «μοντέλο δράσης» για την κατάληψη της εξουσίας. Ταυτόχρονα, έχει γίνει το ευρωπαϊκό κέντρο της πιο επικίνδυνης ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας για τη βίαιη κατάκτηση νέων αγορών, κάτι που έχει ήδη οδηγήσει σε σοβαρή όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών ΗΠΑ/ΕΕ/ΝΑΤΟ – Ρωσίας. Απέναντι σε αυτή την κατάσταση, τα καθήκοντα της επαναστατικής – διεθνιστικής αριστεράς είναι πολύ συγκεκριμένα. Η αλληλεγγύη στους αντιφασίστες και την μαχόμενη ουκρανική αριστερά, για την ήττα του ακροδεξιού καθεστώτος του Ποροσένκο και των φασιστικών ταγμάτων που συνεχίζουν να σφαγιάζουν την εργατική τάξη στο Ντονμπάς. Η ήττα αυτή είναι πολύ σημαντική, γιατί θα υπονομεύσει το κύρος και τη δύναμη του φασισμού στην Ουκρανία, καθώς και το ηθικό των ομοϊδεατών τους στην υπόλοιπη Ευρώπη. Επίσης, θα ανακόψει την επιθετική πορεία του δυτικού ιμπεριαλισμού και την προοπτική ενός γενικευμένου ευρωπαϊκού πολέμου.
Η μάχη αυτή όμως δεν μπορεί να κερδηθεί μόνο με στρατιωτικούς όρους. Χρειάζεται ο κοινός αγώνας όλης της εργατικής τάξης στην Ουκρανία. Προϋπόθεση για αυτό είναι να αναδειχτεί μέσα από τον αγώνα μια επαναστατική –προλεταριακή ηγεσία, που θα συνδυάσει τον αγώνα για την ήττα του ακροδεξιού καθεστώτος, με τον αγώνα για την απαλλοτρίωση των ολιγαρχών, που είναι ένα εξαιρετικά δημοφιλή αίτημα, αλλά η σημερινή αστική ηγεσία στο Ντονμπάς, παρά τις απειλές προς τους ολιγάρχες και κάποια επιμέρους μέτρα, ούτε μπορεί, ούτε θέλει να το υλοποιήσει. Αυτό συμβαίνει γιατί αφενός η ηγεσία αυτή δεν έχει σοσιαλιστικό προσανατολισμό, αφετέρου ένα γενικευμένο πρόγραμμα εθνικοποιήσεων θα την έφερνε σε ανοιχτή ρήξη με τη Ρωσία, τη μόνη χώρα που εφοδιάζει το Ντονμπάς – έστω και με το σταγονόμετρο – με πολεμοφόδια και είδη πρώτης ανάγκης. Σκοπός όμως της ρωσικής κυβέρνησης είναι να διατηρήσει τα ερείσματά της στην περιοχή και γι αυτό κάνει ανοίγματα και στο ακροδεξιό καθεστώς Ποροσένκο, ενώ οι ρώσοι ολιγάρχες συνεχίζουν τις μπίζνες στην Ουκρανία[38] και φυσικά το ενδεχόμενο της απαλλοτρίωσης των ουκρανών «συναδέλφων» τους, θα αποτελούσε ένα εξαιρετικά κακό προηγούμενο για τους ίδιους.
Από αυτή τη σκοπιά, η αλληλεγγύη στους Ουκρανούς αντιφασίστες και ιδιαίτερα στην οργάνωση «Μποροτμπά» και σε όλες τις δυνάμεις της μαχόμενης αριστεράς στην Ουκρανία είναι απαραίτητη για να σπάσει η απομόνωση που έχει επιβάλει ο ιμπεριαλισμός, αλλά και για να δυναμώσει η επιρροή των επαναστατικών ιδεών στην Ουκρανία. Στην Ελλάδα, είναι πολύ σημαντικό να στηριχτεί η Καμπάνια Αλληλεγγύης και να απαιτήσουμε από την ελληνική κυβέρνηση τον άμεσο τερματισμό της συμμετοχής στις κυρώσεις της ΕΕ και στα στρατιωτικά γυμνάσια του ΝΑΤΟ στην περιοχή.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Σπάρτακος», τεύχος 116, Μαΐου 2015
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
[1]http://www.pandiera.gr/ουκρανία-στη-μέγγενη-του-φασισμού-και/ [2]http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22769&subid=2&pubid=63972700 [3]http://www.pandiera.gr/смерть-фашизму-свобода-народу-θάνατο/ [4]https://solidarityantifascistukraine.wordpress.com/2014/09/04/ουκρανία-εμφύλιος-πόλεμος-και-σοσιαλ/ [5]http://eng.kremlin.ru/transcripts/22863 [6]https://solidarityantifascistukraine.wordpress.com/2014/10/30/βουλή-ακροδεξιών-και-ναζιστών-στην-υπ/ [7]https://twitter.com/poroshenko/status/515118331494678529 [8]https://solidarityantifascistukraine.wordpress.com/2015/01/20/την-ιστορία-τη-γράφουν-οι-λαοί-όχι-οι-φ/ [9]https://solidarityantifascistukraine.wordpress.com/2014/11/12/james-petras-ουκρανία-εκεχειρία-ή-δούρειος-ίππο/ [10] https://solidarityantifascistukraine.wordpress.com/2015/02/08/όταν-οι-ουκρανοί-επιλέγουν-να-μην-πεθά/ [11] https://solidarityantifascistukraine.wordpress.com/2014/11/09/οι-ουκρανικές-εκλογές-και-η-κρίση-της-2/ [12] i)Από την δράση του Shekhovtsov ως στελέχους των «ευρασιατιστών» στην Κριμαία: http://www.rossia3.ru/quotes/5620 Οι πρώην συνεργάτες του αναρωτιούνται γιατί άλλαξε στρατόπεδο…- ii) Ο Kowalewski συχνά χρησιμοποιεί τον Shekhovtsov ως πηγή: http://zmkowalewski.pl/?s=Shekhovtsov. Όπως γράφει, «Το blog του Shekhovtsov είναι απαραίτητο για να καταλάβουμε τον υπερεθνικισμό στην Ουκρανία» (http://zmkowalewski.pl/?page_id=165)
