ΟΙ ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΤΗΣ ΠΕΙΝΑΣ

Τα Χριστούγεννα στην κατοχή 1941- 44  –

«Πρόκειται για φαγητό δοκιμασμένο και νοστιμότατο: Βράζετε τις πατάτες, αφού τις πλύνετε καλά. Έπειτα τις ξεφλουδίζετε. … Παίρνετε, λοιπόν, αυτές τις φλούδες, προσθέτετε μπόλικο κρεμμυδάκι ψιλοκομμένο, λιγάκι δυόσμο, αλάτι, πιπέρι, ζυμώνετε και τηγανίζετε. Θα απορήσετε για το αποτέλεσμα». (!!!)

ΔΥΟ ΚΟΣΜΟΙ ΚΑΙ ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ (1)

Πρωτοχρονιά 1942: «Bar Krinos»: ΜΗΝ ΕΤΟΙΜΑΣΕΤΕ ΤΙΠΟΤΑ! Αναλαμβάνομε να σας παραδώσομε τα ΤΣΟΥΡΕΚΙΑ, ΤΟΥΡΤΕΣ, ΚΟΥΡΑΜΠΙΕΔΕΣ, ΓΛΥΚΑ εντός 24 ωρών από της εντολής σας. ΤΜΗΜΑ ΖΑΧ/ΣΤΕΙΟΥ. Πατησίων 17».

18.10.1941: Το ρεστωράν-μπαρ «ΜΟΝ ΠΑΡΝΑΣ» (Κοραή 3) διαφημίζει τα εγκαίνιά του: «Μέσα στο πιο πολιτισμένο αθηναϊκό περιβάλλον, η πιο καλή σημερινή κουζίνα, η πιο πλουσία κάβα, η εκλεκτότερη ορχήστρα».

• Σύμφωνα με την έκθεση του Δ.Ι. Μαγκριώτη, μόνο στα πολεοδομικά συγκροτήματα Αθήνας και Πειραιά καταγράφηκαν 26. 199 θάνατοι από πείνα το 1941 και 40.183 θάνατοι από πείνα το 1942.

Οι συνταγές της κατοχής: Παράλληλα στον τύπο δημοσιεύονταν καθημερινά «συνταγές της κατοχής»: «Καθόλου κρέας ή ψάρι, μια αλεσμένη αγκινάρα για φαγητό. Καλό μάσημα της τροφής για να νιώθει το στομάχι γεμάτο και μην ξεχνάτε να μαζεύεται τα ψίχουλα από το τραπέζι σε ένα βαζάκι. Στο τέλος της εβδομάδας, η ποσότητα θα είναι αρκετή».

Πατατοφλουδοκεφτέδες …

«Μην το πάρετε για παραδοξολογία. Πρόκειται για φαγητό δοκιμασμένο και νοστιμότατο. Τότε έλεγε ότι πρέπει να: Βράζετε τις πατάτες, αφού τις πλύνετε καλά. Έπειτα τις ξεφλουδίζετε. Τι κάνετε τις φλούδες; Τις πετάτε. Πετάτε δηλαδή το πιο θρεπτικό και το πιο υγιεινό μέρος της πατάτας, αφού είναι πια γνωστό πως κάθε λαχανικό και φρούτο στο φλοιό του και γενικά προς τα εξωτερικά του στρώματα περιέχει τις διάφορες πολύτιμες βιταμίνες. Παίρνετε, λοιπόν, αυτές τις φλούδες, προσθέτετε μπόλικο κρεμμυδάκι ψιλοκομμένο, λιγάκι δυόσμο, αλάτι, πιπέρι, ζυμώνετε και τηγανίζετε. Θα απορήσετε για το αποτέλεσμα».

(από το βιβλίο της ιστορικού Ελένης Νικολαΐδου «Συνταγές της πείνας» – Εκδόσεις ΟΞΥΓΟΝΟ)

Από τον Νοέμβριο του 1941 διασώζεται μια άλλη κομψή διαφήμιση: «Σήμερον Σάββατον γενικόν προσκλητήριον των καλοφαγάδων στο ΜΠΑΡ ΒΕΡΤΙΖ (οδός Ακαδημίας 59 -παραπλεύρως θεάτρου «Ολύμπια») τελεί τα εγκαίνιά του. Θα βρείτε ό,τι ζητήσετε. ΕΚΛΕΚΤΗ ΚΟΥΖΙΝΑ – ΠΑΛΗΑ ΚΡΑΣΙΑ – ΤΣΙΓΓΑΝΙΚΗ ΟΡΧΗΣΤΡΑ – Τιμές λογικές»

Η Αστυνομική Διεύθυνση της Αθήνας παράλληλα ανακοινώνει οδηγίες προκειμένου να αποφευχθεί η πρόκληση του δημόσιου αισθήματος (της πείνας) και να αποφευχθούν ενδεχόμενες αντιδράσεις (από τους πεινασμένους) που θα ταράξουν τις «άγιες μέρες των εορτών» και θα κινδυνεύσουν τα καταστήματα στην Πανεπιστημίου ή την Σταδίου …

«ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΙΣ προς άπαντα τα μέλη των Σωματείων Καταστηματαρχών Ζαχαροπλαστών Αθηνών, Πειραιώς και Προαστείων. Ειδοποιούνται άπαντα τα μέλη των Σωματείων Ζαχαροπλαστών όπως συμμορφωθούν απολύτως με την υπ” αριθ. 80/1942 διάταξιν της Διευθύνσεως Αστυνομίας Πόλεων και παύσουν εκθέτοντα εις τας προσόψεις (βιτρίνας) των καταστημάτων πάσης φύσεως γλυκίσματα, αλλά να εκθέτουν αυτά μόνον εντός των καταστημάτων. Η πιστή εφαρμογή της ως είρηται διατάξεως είναι απολύτως επιβεβλημένη, διότι εκτός των αυστηρών κυρώσεων, ας ο νόμος προβλέπει, ΣΗΜΕΡΟΝ ΘΕΤΕΙ ΚΑΙ ΕΙΣ ΚΙΝΔΥΝΟΝ ΑΥΤΗΝ ΤΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΥΠΑΡΞΙΝ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ΜΑΣ».

Την εικόνα συμπληρώνει η αποτίμηση του φαινομένου από το Γιώργο Θεοτοκά: «Υπάρχει πολλή κρυμμένη δυστυχία. Οι παλιές μεσαίες τάξεις φθίνουν οικονομικά, ζούνε ξεπουλώντας περιουσιακά στοιχεία, έργα τέχνης, έπιπλα κλπ σκεύη και ρούχα και τουαλέτες που αγοράζουν οι καινούριοι πλούσιοι της μαύρης αγοράς. Ουσιαστικά, αυτές οι τάξεις βρίσκονται σε πτώχευση. Οι καινούριοι πλούσιοι είναι άτομα τυχοδιωχτικά, που δρουν μέσα σε μια ζούγκλα κι ό,τι αρπάξει ο καθένας. Φυσικά, αρκετοί είναι οι παλαιοί πλούσιοι που προσαρμόστηκαν και ξανακάνουν χρήματα με τη μέθοδο των νεόπλουτων» («Τετράδια Ημερολογίου», Αθήνα 1980, σ.387).

ΔΥΟ ΚΟΣΜΟΙ ΚΑΙ ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ (2)

Ο κόσμος της εργασίας και ο κόσμος του πλούτου. Τίποτα δεν άλλαξε αφού η μάχη του λαού που πολέμησε την αδικία χάθηκε το Δεκέμβρη του 1944.

Αυτό το Δεκέμβρη του 2015 και της αγριότερης μεταπολεμικής επίθεσης στις ανάγκες και τα δικαιώματα του κόσμου της εργασίας, ο «άλλος κόσμος», αυτός του πλούτου και της εκμετάλλευσης εξαπολύει μια τεράστια επίθεση φόβου και τρόμου προκειμένου να συνεχίσει το φαγοπότι που δεν σταμάτησε ποτέ.

Μπορεί μέχρι σήμερα να αναφερόμαστε ιστορικά στην κατοχή ως την περίοδο της μεγαλύτερης αναδιανομής πλούτου και ειδικά ακίνητης περιουσίας μετά την κοινωνική επανάσταση του 1821 – 350.000 «αγοραπωλησίες» και συμβόλαια την περίοδο 1941-44 – σήμερα όμως η μεγάλη αρπαχτή που έρχεται με τα «κόκκινα δάνεια» και τα χρέη στο κράτος από χαράτσια και φόρους διεκδικεί την πρωτιά …

Συνταγές της πείνας ανακαλύπτουν καθημερινά εκατοντάδες χιλιάδες μικροσυνταξιούχοι, άνεργοι, καταστραμμένοι επαγγελματικά συμπολίτες. Τα συσσίτια της κατοχής τείνουν να αντικαταστήσουν οι κοινωνικές κουζίνες και οι κάρτες σίτισης. Τους νεκρούς στους δρόμους από την πείνα έχουν αντικαταστήσει οι απελπισμένοι αυτόχειρες. Η επίθεση συνεχίζεται με αμείωτη ένταση και πρόκειται να κορυφωθεί τους πρώτους μήνες του 2016 που έρχεται.

Κι εμείς; «Μοιραίοι, άβουλοι κι αντάμα θα περιμένουμε το θάμα»; Ή θα συνεχίσουμε τη κοινωνική μάχη του 1944 που χάθηκε για να κερδίσουμε τον πόλεμο της ζωής;

Αυτές τις μέρες «της σχόλης» και της «ανάπαυλας» των γεγονότων, ας μην επιτρέψουμε στην «παράδοση» και τις στολισμένες βιτρίνες να τραβήξουν την προσοχή μας. Να σκεφτούμε, να συζητήσουμε και να αποφασίσουμε εάν μας αξίζει το μέλλον που μας επιφυλάσσουν. Εάν δεν μας αξίζει, στο χέρι μας είναι να το ανατρέψουμε και να επιβάλλουμε το σύνολο των αναγκών και των δικαιωμάτων μας πολεμώντας. Αλλιώς άλλη μια χαμένη ιστορική συγκυρία για μια μάχη, που σήμερα θα είναι ακόμη χειρότερα εάν δεν δοθεί καθόλου, θα μέλλει να μας γυρίσει 75 χρόνια πίσω.

Άκις Ξενάκις

Στοιχεία αντλήθηκαν από:

http://www.iospress.gr/ios2010/ios20100403.htm

http://partisangr.blogspot.gr/2014/10/blog-post_1.html

http://news247.gr/eidiseis/weekend-edition/oi-syntages-ths-peinas-sthn-katoxh.3098543.html

http://www.oxigono.gr/?kanw=book&id=40