inred.gr Εναλλακτική ενημέρωση
1. Η ουτοπική επιθυμία είναι προϋπόθεση μιας επιστημονικής επαναστατικής κριτικής, και η επιστημονική επαναστατική κριτική είναι προϋπόθεση μιας επαναστατικής πράξης. Η ουτοπική προεργασία των εθνικοαπελευθερωτικών επαναστάσεων με πυλώνες τις εθνικές μυθικές παραδόσεις, τη χριστιανική και την αναγεννησιακή φαντασία, συμπληρώθηκε από την επιστημονική, πολιτικοθεωρητική παράδοση των ”κοινωνικών συμβολαίων”-Οι Διαφωτιστές, ο Γαλιλαίος και ο Νεύτωνας, ο Σπινόζα, ο Λοκ, ο Ρουσώ, η Θύελλα και Ορμή, ο Κάντ και ο Χέγκελ, και η ολλανδική δημοκρατία, η Αγγλική, η Αμερικανική, η Γαλλική Επανάσταση, η Ουτοπία πριν την Καταιγίδα. Η κοσμοθεωρία που οι Μάρξ-Ένγκελς αποκάλεσαν ”επιστημονικό σοσιαλισμό” , δεν ήρθε απλώς να καταργήσει τον ”ουτοπικό σοσιαλισμό”, όπως πολλοί μαρξιστές πίστεψαν, αλλά να τον υπερβεί διαλεκτικά, αντλώντας από την ουτοπική επιθυμία την εμμονή στην ριζική, επιστημονική κριτική του υπάρχοντος. Ο Λένιν δεν θα έγραφε το ”Τί να Κάνουμε” αν δεν είχε διαβάσει το ομώνυμο μυθιστόρημα φαντασίας και τον σεξουαλικά απελευθερωτικό ουτοπικό σοσιαλισμό του Τσερνισέφκσι, και οι μπολσεβίκοι δεν θα έφταναν στο επίπεδο της επαναστατικής πράξης αν δεν είχαν διαβάσει Μαρξ. Όπως πάντοτε, η οργανωμένη επαναστατική πράξη έρχεται στο τέλος, όπως και η επανάσταση. Μολονότι ξαφνική και αναπάντεχη, σκάει μόνο όταν έχουν συσσωρευτεί ουτοπικές και επιστημονικές συνθήκες, μια εξεγερσιακή ατμόσφαιρα και μια δυνατή σκέψη. ”Έλλογη εξέγερση”, έγραψε ο Αρθούρος Ρεμπώ.
Η ουτοπία είναι μια πραγματική φαντασίωση, μια συνάρθρωση της επιθυμίας με την Ιδέα, έξω από κάθε δοσμένο τόπο, μια επιθυμία ριζικά κριτική. Η επαναστατική θεωρία και επιστήμη είναι ένα εννοιολογικό σύστημα που εμψυχώνεται από την επιθυμία της ριζικής κριτικής. Η επαναστατική πράξη είναι το σώμα που ενσαρκώνει αυτή την ουτοπική επιθυμία-Ιδέα και αυτή την επιστημονική κριτική. Φαντασιακό σώμα, Λόγος, Συνειδητή Πράξη, σε μια λογική και ιστορική ακολουθία. Κάθε κρίκος περιλαμβάνει και τους άλλους δύο, οι 3 διαστάσεις είναι στη πραγματικότητα 9 διαστάσεις. Μια θεωρία του επαναστατικού υποκειμένου, στη βάση των ιστορικών και ταξικών προσδιορισμών, θα πρέπει να δομήσει μια αντίληψη για αυτές τις 9 διαστάσεις της επαναστατικής πρακτικής.
2. Πρακτική υπάρχει και πριν την επιστήμη, και πριν την Ουτοπία, αλλά όχι Πράξη με την έννοια ενός υψηλού βαθμού συνείδησης. Η ουτοπική πρακτική, η επιστημονική πρακτική, αναγκαία προεκπαίδευση στην επαναστατική πρακτική. Υπάρχουν εξεγέρσεις, Μάηδες, Δεκέμβρηδες, υπάρχει η πάλη των ιδεών, υπάρχει και η αποκορύφωση αυτής της διαδικασίας. Δεν έχει νόημα να επιμένει κανείς ότι ο ”Δεκέμβρης” ήταν τυφλός, ή ότι το 1905 ήταν αποτυχημένο, ενώ το 1917 ήταν αυτό που έπρεπε. Μια αναγκαία τυφλότητα και μια εξάσκηση σε αυτήν προηγείται κάθε επαναστατικής ορατότητας. Δίχως αποθέωση των εξεγέρσεων και της σωματικής εμπειρίας έναντι των επαναστάσεων και της νοητικής αφαίρεσης, δίχως απονέκρωση των επαναστάσεων με την άρνηση της εξεγερσιακής ψυχής. Στην Αφύπνιση της Ιστορίας ο Alain Badiou γράφει πως οι ταραχές είναι οι ”φύλακες της χειραφέτησης” σε μεσοδιαστήματα ήττας και στασιμότητας. Η λειτουργικότητα της εξέγερσης είναι εκπαιδευτική, πέρα από τις υλικές νίκες που παραχωρεί εξαναγκασμένο το καθεστώς για να εξασφαλίσει την ήττα της επαναστατικής προοπτικής. Κανείς δεν μπορεί απλώς να διαβάζει και να νομίζει ότι είναι έτοιμος ”τη σωστή στιγμή”, χωρίς αυτή την αναγκαία εκπαίδευση και την έρευνα στη ζωή. Και κανείς δεν μπορεί να πιστεύει πως χωρίς να διαβάζει και να ερευνά θα έχει μυαλό ικανό να αντεπεξέλθει.
3. Κάθε εποχή έχει τα δικά της καθήκοντα. Το όποιο ”Κόμμα” ερχόταν κάθε φορά στο τέλος, σαν μορφή έμπρακτης οργάνωσης της επιθυμίας και της γνώσης που είχαν παραχθεί. Σήμερα είμαστε στην εποχή της ουτοπικής και επιστημονικής πρακτικής, των έμπρακτων, πολιτικών και θεωρητικών αγώνων που δεν έχουν εγγυήσεις, στις πλαγιές τους ανατέλλει η μορφή των νέων υποκειμένων. Δεν ξεκινάμε από το μηδέν, ώστε να πάμε πίσω από τον Μαρξ, αλλά δεν υπάρχουν πια οι ακλόνητες και αδιαπραγμάτευτες ιστορικές αναφορές, όπως η Οκτωβριανή Επανάσταση. Το ζήτημα είναι να μπορεί κανείς να διακρίνει, ανάμεσα στην Ουτοπία, την Επιστήμη και την Πράξη, τον αδύναμο κρίκο, σφυρηλατώντας μια ενότητα που θα είναι ικανή. Όποιος δεν συμμετέχει στις ουτοπικές πρακτικές και τις επιστημονικές εξελίξεις, δεν θα καταλάβει τίποτα από τη μορφή του νέων κόσμων που έρχονται. Στην τροχιά από την Ουτοπία στη Πράξη, η διαφορετική εκτίμηση πάνω στο πραγματικό σημείο στο οποίο το ανταγωνιστικό κίνημα βρίσκεται, είναι καθοριστική και για την ιεράρχηση των καθηκόντων. Αν το ουτοπικό και επιστημονικό κεκτημένο κρίνεται επαρκές, τότε πρέπει να θεωρήσουμε πως λείπει η μορφή της οργανωμένης επαναστατικής πρωτοπορίας που θα το ενσαρκώσει. Αν το ουτοπικό κεκτημένο κρίνεται επαρκές αντί του επιστημονικού κεκτημένου, η πρακτική και η ιεράρχηση θα πρέπει να είναι ανάλογη με εκείνη των Μαρξ-Ένγκελς μετά τη σειρά των εξεγέρσεων του 1848. Αν και το ουτοπικό κεκτημένο δεν επαρκεί, αν δεν μπορούμε να φανταστούμε έστω έναν κόσμο μετά τον καπιταλισμό, τότε οι πρωτοπορίες θα είναι ουτοπικές, οι πρακτικές λίγο-πολύ τυφλές, και το καθοριστικό θα είναι η εμμονή στην επιθυμία, η συνάντηση με τις επιστημονικές πρωτοπορίες, η συμμετοχή σε αγώνες και η κατάκτηση μερικών νικών που θα τροφοδοτήσουν αυτή την εμμονή και αυτές τις πραγματικές συναντήσεις, σε μια τακτική αναζωπύρωσης της φαντασίας και οικοδόμησης της στρατηγικής που έχει εκλείψει. Τέχνη και αγώνες, Επιστήμες και Φιλοσοφία της Ιστορίας, Κεφάλαιο, Κράτος, Υποκείμενο. Σε αυτές τις συντεταγμένες των σύγχρονων συνθηκών, του σύγχρονου σταδίου του καπιταλισμού και της ιστορίας της ανθρωπότητας, μορφοποιούνται οι νέες υποκειμενικότητες. Στην εποχή μας, πιο πολύ από ποτέ, ουτοπική φαντασία και επιστήμη θα κινηθούν παράλληλα, σε μια πραγματικά επιστημονική φαντασία. Αν η εκτίμησή μας είναι πως βρισκόμαστε μεταξύ ουτοπικής και επιστημονικής πρακτικής, και αν τον ουτοπικό σοσιαλισμό και τον αναρχισμό τροφοδότησαν τα εγχειρήματα αυτοδιαχείρισης, οι συνεταιρισμοί, οι κολεκτίβες και οι πολλαπλές πρωτοπορίες, βρισκόμαστε σε μια ανάλογη εποχή, σε μια επανάληψη σε ανώτερο επίπεδο και στις νέες συντεταγμένες της τέχνης και των αγώνων, των επιστημών και της φιλοσοφίας της ιστορίας, του καπιταλισμού, του κράτους, του υποκειμένου. Δεν μπορούμε να βγούμε έξω από αυτή την εποχή, παρά μόνο να είμαστε καταλύτες για να πάει γρήγορα μπροστά. Μπορούμε μόνο να είμαστε η πραγματική αυτοκριτική του υπάρχοντος.
