Πάντοτε αναρωτιόμουν τι σόι πράμα είναι αυτό για το οποίο κόπτονται όλοι όσοι κυβέρνησαν και κυβερνούν αυτόν τον τόπο και το οποίο ονομάζουν Εθνική Ανεξαρτησία. Σιγά-σιγά, άρχισα να το καταλαβαίνω και τις τελευταίες μέρες το εμπέδωσα. Εθνική Ανεξαρτησία είναι να παραχωρείς την διακυβέρνηση της χώρας σε Ανεξάρτητες Αρχές, δηλαδή σε κυκλώματα τα οποία το επίσημο κράτος ούτε μπορεί ούτε επιτρέπεται να ελέγχει.
Ένα παράδειγμα τέτοιας Ανεξάρτητης Αρχής είδαμε τις προάλλες, μιλώντας για το Δημοσιονομικό Συμβούλιο. Ένα άλλο παράδειγμα θα δούμε σήμερα. Πρόκειται για την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), η οποία έρχεται από 1/1/2017 να αντικαταστήσει την Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων, όπως αποφάσισε χτες η βουλή και όπως προβλέπεται στο τρίτο μνημόνιο. Για να δούμε, λοιπόν, δυο-τρία πραγματάκια σχετικά με την ΑΑΔΕ, μέσα από τις σχετικές διατάξεις του -ήδη ψηφισμένου- πολυνομοσχεδίου.
Το σχέδιο νόμου περιγράφονται αναλυτικά οι αρμοδιότητες που θα έχει η ΑΑΔΕ αλλά η τελευταία τα λέει όλα: “(κβ) κάθε άλλη ενέργεια που είναι απαραίτητη στο πλαίσιο άσκησης των αρμοδιοτήτων της”. Παναπεί, η ΑΑΔΕ θα κάνει “τα πάντα όλα” κι αναφορά δεν θα δίνει. Και για να καταλάβουμε πού μπορεί να φτάσουν αυτά τα “πάντα όλα”, αρκεί να σημειώσουμε ότι σ’ αυτήν θα ενσωματωθούν το ΣΔΟΕ (το οποίο έχει ήδη διαλυθεί), οι ΔΟΥ όλης της χώρας, οι περισσότερες υπηρεσίες τού Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους και, φυσικά, η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων.
Δεν είναι ασύλληπτο; Το επίσημο κράτος παραχωρεί σε τρίτους (παραιτούμενο, μάλιστα, κάθε δυνατότητας να τους ελέγξει!), το δικαίωμα να…
– … προσδιορίζουν, βεβαιώνουν και εισπράττουν τα φορολογικά, τελωνειακά και όλα τα άλλα δημόσια έσοδα.
– … λαμβάνουν και εφαρμόζουν τα αναγκαία μέτρα για την αποτελεσματική λειτουργία των φορολογικών, τελωνειακών και λοιπών υπηρεσιών ως προς την εφαρμογή των διατάξεων της φορολογικής και τελωνειακής νομοθεσίας αλλά και ως προς την βεβαίωση, είσπραξη και βελτίωση της εισπραξιμότητας των δημοσίων εσόδων.
– … εκδίδουν κανονιστικές αποφάσεις, εγκυκλίους και άλλα έγγραφα τα οποία θα ερμηνεύουν και θα εφαρμόζουν τις διατάξεις των παραπάνω νομοθεσιών.
Και σαν να μην έφταναν αυτά (και άλλα πολλά), η ΑΑΔΕ έχει και μια ακόμη ωραία αρμοδιότητα: “τη λήψη και την εφαρμογή των αναγκαίων μέτρων για την προστασία της δημόσιας υγείας, του περιβάλλοντος και των συμφερόντων των καταναλωτών, καθώς και για την συμβολή στην υγιή λειτουργία της αγοράς, στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και καινοτομίας της χημικής βιομηχανίας” (!!) Για να μη χάσω και το λίγο που μου έχει μείνει, ας βγει ένας από τους 153 που υπερψήφισαν αυτή την διάταξη, να μου εξηγήσει για ποιον λόγο η δημόσια υγεία, τα συμφέροντα των καταναλωτών και η χημική βιομηχανία αποτελούν αρμοδιότητα κάποιου που η δουλειά του είναι να μαζεύει τα έσοδα του κράτους.
Αγανακτήσατε; Αν ναι, κάνετε λίγη υπομονή γιατί έχω κι άλλα δυο πραγματάκια, πολύ πιο όμορφα:
– “… δύνανται να μεταβιβάζονται και να περιέρχονται στην Αρχή περαιτέρω αρμοδιότητες που κατά την κείμενη νομοθεσία ασκούνται από τον Υπουργό Οικονομικών, ή τον αρμόδιο Αναπληρωτή Υπουργό ή Υφυπουργό Οικονομικών ή τους Προϊσταμένους των οργανικών μονάδων του Υπουργείου Οικονομικών”.
– “Οι αρμοδιότητες που περιέρχονται στην Αρχή ή τα όργανα αυτής (…) δεν μπορούν να αναμεταβιβασθούν στον Υπουργό Οικονομικών ή στον Αναπληρωτή Υπουργό ή στον Υφυπουργό Οικονομικών ή σε άλλα κυβερνητικά όργανα με μεταγενέστερη κανονιστική διοικητική πράξη“.
Συνεννοηθήκαμε; Το κράτος μπορεί, αύριο-μεθαύριο, να εκχωρήσει κι άλλες εξουσίες στην ΑΑΔΕ αλλά με κανέναν θεό δεν θα μπορεί να τις πάρει πίσω στο μέλλον. Με άλλα λόγια: το ανεξάρτητο ελληνικό κράτος αυτοευνουχίζεται για τα μάτια μιας Ανεξάρτητης Αρχής που το ίδιο δημιουργεί.
Πάμε παρακάτω, σε άλλη ομορφιά. Η ΑΑΔΕ θα διοικείται από πενταμελές συμβούλιο αλλά κατά την πρώτη πενταετία θα συμμετέχει κι ένας εμπειρογνώμονας, τον οποίο θα επιλέξει ο υπουργός οικονομικών από μια λίστα με τρία ονόματα την οποία θα του δώσει η… Κομισιόν! Τέτοια εθνική ανεξαρτησία λέμε!
Θέλετε κι άλλη ομορφιά; Το πενταμελές διοικητικό συμβούλιο της ΑΑΔΕ θα επιλέγεται από επταμελή επιτροπή, τα δυο μέλη της οποίας θα υποδεικνύονται ευθέως από την Κομισιόν. Μεταξύ των υπολοίπων πέντε, θα είναι ο πρόεδρος του Δημοσιονομικού Συμβουλίου (ο ένας “ανεξάρτητος” θα υποδεικνύει τον άλλο) και ο γενικός γραμματέας δημοσιονομικής πολιτικής.
Να προσθέσω κι άλλη μια; Παρ’ ότι το προσωπικό της θα είναι δημόσιοι υπάλληλοι, η ΑΑΔΕ θα αποφασίζει μόνη της πόσα και ποια άτομα θα προσλάβει αλλά και τι μισθό θα παίρνουν. Κι όχι μόνο αυτό αλλά, αν επιτευχθούν οι στόχοι που θα τους βάζει, θα μπορεί να τους δίνει και μπόνους στο τέλος της χρονιάς. Λεπτομέρεια: ένα από τα μέλη τής επιτροπής τής προηγούμενης παραγράφου θα είναι ο… πρόεδρος του ΑΣΕΠ!
Τελικά, αν έχω καταλάβει σωστά, στα οικονομικά πράγματα της χώρας θα έχουν λόγο η ανεξάρτητη Τράπεζα της Ελλάδος (η οποία λογοδοτεί μόνο στην ΕΚΤ) και η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (η οποία θα ελέγχεται -έμμεσα και άμεσα- από την Κομισιόν), η οποία θα ενεργεί σε αγαστή συνεργασία με το Ανεξάρτητο Δημοσιονομικό Συμβούλιο. Δηλαδή, το ανεξάρτητο κράτος μας θα εξαρτάται από τους ανεξάρτητους. Χμμμ.. Κάτι δεν μ’ αρέσει σε όλο αυτό. Κι αναρωτιέμαι γιατί στις εκλογές να ψηφίζουμε για κυβερνήσεις και όχι για διοικητικά συμβούλια ανεξάρτητων αρχών…
Πιο πάνω μιλήσαμε για ήδη διαλυμένο ΣΔΟΕ. Πριν κλείσουμε, ας θυμηθούμε λίγο τι έγινε μ’ αυτή την ιστορία γιατί είναι εξόχως διδακτική. Στο τρίτο μνημόνιο υπήρχε μια διαταξούλα πολύ πονηρή: “Από 30.10.2015 όλες οι αρμοδιότητες και τα καθήκοντα που άπτονται φορολογικών και τελωνειακών υποθέσεων μεταφέρονται από την Ειδική Γραμματεία του ΣΔΟΕ στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων (ΓΓΔΕ)… Στις υφιστάμενες οργανικές θέσεις στη ΓΓΔΕ προστίθενται 500 νέες, οι οποίες θα καλυφθούν από (έμπειρο) προσωπικό που υπηρετεί στην Ε.Γ. ΣΔΟΕ”. Κάπως έτσι, λοιπόν, σταμάτησε ο έλεγχος του ΣΔΟΕ σε 39.500 υποθέσεις (στην συντριπτική πλειοψηφία τους λαθρεμπορίου και μεγάλης φοροδιαφυγής, ανάμεσά τους δε και 2.000 υποθέσεις τής λίστας Λαγκάρντ) για να ξαναρχίσει πάλι εξ αρχής από μια υπηρεσία με τα 2/3 του αρχικού προσωπικού (το ΣΔΟΕ είχε 740 υπαλλήλους).
Τώρα, με την ίδρυση της ΑΑΔΕ, το κοντέρ ξαναμηδενίζει και το πάμε φτου κι απ’ την αρχή. Στο μεταξύ, κάποιοι κάνουν πάρτυ και οι παραγραφές τρέχουν. Στις 31/12/2015 παρεγράφηκαν 12.500 υποθέσεις από τις 39.500 που προαναφέραμε και συνεχίζουμε…