Εμφύλιος πόλεμος στην Μέση Ανατολή

Άρθρο του Otonom* γύρω από τον πόλεμο, κατάσταση στην Τουρκία και κουρδικό κίνημα απελευθέρωσης –

Περνάμε μέσα από έναν τρίτο παγκόσμιο πόλεμο, που αντίθετα απ’ ότι στους προηγούμενους παγκόσμιους πολέμους δεν εμφανίζεται στην μορφή ενός γενικευμένου διακρατικού πολέμου. Μοιάζει περισσότερο με έναν εμφύλιο  πόλεμο μεταξύ “κυρίαρχων μικροδυνάμεων”. Εδώ διαμένει κυρίως o μεταμοντέρνος χαρακτήρας του νέου παγκοσμίου πολέμου.

Αυτός ο μεταμοντέρνος εμφύλιος πόλεμος ξεχωρίζει λόγω δυο ιδιαιτεροτήτων. Η πρώτη είναι η αδυναμία των ελευθεριακών δυνάμεων στην αντίσταση (εξαίρεση είναι το απελευθερωτικό κουρδικό κίνημα), σε σχέση με την επικράτηση φασιστικών κομμάτων. Το δεύτερο χαρακτηριστικό είναι πως κάθε εμπλεκόμενο στον πόλεμο υποκείμενο διασχίζει την ίδια στιγμή έναν πόλεμο στο εσωτερικό του. Με άλλα λόγια, όλοι βρίσκονται βυθισμένοι στον δικό τους εμφύλιο πόλεμο. Δεν χρειάζεται να πούμε πως αυτός ο πόλεμος είναι ένα πολύπλοκο θρησκευτικών συγκρούσεων, σεχταριστικών και εθνικών που επιδεινώνονται. Ο τρίτος παγκόσμιος πόλεμος αναλαμβάνει την μορφή ενός ατέλειωτου και εκτεταμένου εμφυλίου πολέμου που οδηγείται διαμέσου μιας πληθώρας εμφυλίων πολέμων.Η απάντηση του Λένιν στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο υπήρξε εκείνη του να μετατραπεί ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος σε εμφύλιο πόλεμο. Αυτή την στιγμή η δική μας απάντηση θα μπορούσε να είναι να  “μετατρέψουμε τους εμφυλίους πολέμους σε επαναστάσεις”. Ωστόσο, οι προσδοκίες μας σε αυτή την κατεύθυνση είναι μάλλον χαμηλές. Η τρέχουσα σύνθεση των δυνάμεων δεν προσφέρει επαναστατικές προοπτικές, κυρίως διότι ο σημερινός πόλεμος επίμονα διασχίζεται από συγκρούσεις μεταξύ των αντεπαναστατικών δυνάμεων και στο  εσωτερικό τους. Δεν περιμένουμε πως από αυτόν τον εμφύλιο πόλεμο να εμφανιστεί μια επανάσταση, με δεδομένο πως ο ρόλος της αντιπολίτευσης και της αντίστασης καταλαμβάνεται από το τζιχαντιστικό Ισλάμ ακόμη και στην Παλαιστίνη, η οποία έχει μια μακρά παράδοση επαναστατικής αντίστασης. Το ανυπόφορο γεγονός είναι πως αυτός ο πόλεμος παράγεται από τα χαμηλά και ο φασισμός είναι παντού επιθυμητός, όπως ξεκάθαρα βλέπουμε στην πρόκληση και την προβοκάτσια των εμφυλίων πολέμων από πλευράς των αντεπαναστατικών δυνάμεων. Μεταξύ των υποκειμένων που παίρνουν μέρος σε αυτό τον πόλεμο, εκτός από το κίνημα κουρδικής απελευθέρωσης δεν υπάρχουν άλλες ελευθεριακές δυνάμεις.Για να προσφέρουμε μια γενική άποψη του παγκόσμιου πολέμου που βρίσκεται σε εξέλιξη, θα αντιμετωπίσουμε την κατάσταση των πραγμάτων αναλύοντας πέντε ζητήματα και από την προοπτική τριών ανταγωνιστικών τάσεων.  Θα επικεντρωθούμε συνεπώς στην αριστερά, στο Ισλάμ, στις διάφορες αυτοκρατορικές και τοπικές δυνάμεις, στο κουρδικό κίνημα απελευθέρωσης, τέλος στους σύριους μετανάστες στην Τουρκία.  Η ανταγωνιστική διανομή των δυνάμεων στις μοντερνιστικές τάσεις, μετά-μοντερνιστικές και  alter-moderniste θα μας οδηγήσουν στην εξερεύνηση της παγκόσμιας σκηνής του πολέμου μεταξύ πολλαπλών παικτών και παραγόντων.

Η αριστερά

Πως να ανατρέψουμε αυτό τον βάρβαρο πόλεμο σε μιαν επαναστατική ευκαιρία; Ποιες μπορούν να είναι οι δημιουργικές τάσεις που βγαίνουν μέσα από αυτή την γενικευμένη κρίση; Δυστυχώς, από αυτή την άποψη η παρούσα κατάσταση της αριστεράς δεν δίδει πολλές ελπίδες. Η αριστερή παράδοση στις ισλαμικές χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βορείου Αφρικής δεν είναι δυνατά ριζωμένη, έτσι όπως είναι ελλιπής η ενδοχώρα μιας σοσιαλδημοκρατικής αριστεράς. Εδώ δεν έχουμε μια ριζοσπαστική παράδοση αντίστασης ενάντια στην θρησκεία και ενάντια στο Κράτος. Ακολουθώντας τα χνάρια της μοντερνιστικής παράδοσης, η αριστερά γενικότερα κυριαρχείται από την απολογία του Κράτους-έθνους, που είναι μια συνέχεια του αντί-ιμπεριαλιστικού της χαρακτήρα μα αντί-δημοκρατικού.Ο μοντερνισμός δεν μετατράπηκε ποτέ σε μιαν κοινωνική δύναμη ενοποιημένη, ενδυναμωμένη, στην Μέση Ανατολή. Τα κράτη-έθνη πάντα και παντού βιώθηκαν ωσάν κυριαρχία μιας δύναμης πολιτικής αντιδραστικής και καταναγκασμού. Η Τουρκία, η οποία θεωρείται πως είναι το πρώτο και μοναδικό Κράτος “λαϊκό και δημοκρατικό” στην περιοχή, είναι ένα παράδειγμα διακριτικό αυτής της έντασης. Ο κεμαλισμός, η ιδεολογία επάνω στην οποίαν θεμελιώθηκε η τουρκική Δημοκρατία, έχει διαλυθεί. Εν συντομία, ο μοντερνισμός υπήρξε μια ολοκληρωτική αποτυχίας, μέσα στην οποίαν περιελήφθη και η αριστερά. Προσδιορισμένη με την Δύση και τον μοντερνισμό,  η αριστερά από πάντα κατηγορούνταν απ’ τους ανθρώπους σαν ένα είδος αθεϊσμού. Η ισλαμική κοινωνία δεν φαίνεται να προσαρμόζεται σε καμιάν από τις δυτικές αξίες, εκτός από την αξία ανταλλαγής, δηλαδή το χρήμα.   Η θέληση για δημοκρατία ή ελευθερία συνετρίβη από την θέληση για εθνική κυριαρχία.Η ταυτόχρονη διάλυση του μοντερνισμού και των κρατών-εθνών στην περιοχή συνοδεύεται από την άνοδο νέων δυνάμεων. Η ανατροπή και το κρέμασμα του Saddam Hussein και η κατάληψη της εξουσίας από το AKP στην Τουρκία υπήρξαν οι δυο κορυφαίες στιγμές στην επιτάχυνση αυτής της διάλυσης. Είναι ακόμη δύσκολο να προβλέψουμε ποιες δυνάμεις θα καταλάβουν τους κενούς χώρους. Το πολιτικό Ισλάμ μοιάζει πολύ ισχυρό μαζί με την κοινωνική του βάση. Η αριστερά, βυθισμένη σε ένα είδος κοινωνικού σωβινισμού που προέρχεται από τις πολιτικές της ρίζες και από τις προσδοκίες που είναι στενά συνδεδεμένες με τον μοντερνισμό και στο Κράτος-έθνος, είναι ανίκανη να προσφέρει μιαν εναλλακτική λύση.Μεταξύ των ισλαμικών κρατών, η Τουρκία μοιάζει να είναι ο επικρατέστερος τόπος για να επενδύσουμε τις ελπίδες μας, δεδομένων των αυξανόμενων προοπτικών για ένα νέο κύμα της αριστεράς συνδεδεμένο με την επικράτηση του κινήματος απελευθέρωσης των Κούρδων, μαζί με τις επιτυχίες που καταγράφονται στην Ροζάβα.  Εδώ περάσαμε διαμέσου της σύστασης μιας νέας αριστεράς, που ξεκίνησε από την αντίσταση στο Γεζί η οποία ενδυναμώθηκε από την αυξανόμενη δύναμη του  Δημοκρατικού Κόμματος του Λαού (HDP). Η δυνατότητα μιας αριστεράς alter-μοντερνιστικής ενσαρκώνεται στο κουρδικό κίνημα απελευθέρωσης. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίον μπορούμε να αναμένουμε την επιστροφή του Γεζί, αλλά αυτή την φορά ακόμη πιο δυνατού.Γι αυτό μπορούμε να πούμε πως η αριστερά είναι χωρισμένη σε δυο κυριότερες τάσεις: η μοντερνιστική αριστερά, που ακόμη δηλώνει την υπεροχή του Κράτους-έθνους, και η αριστερά alter-μοντερνιστική, που χαρακτηρίζεται από την άρνηση του Κράτους-έθνους και αντιπροσωπεύεται από το κουρδικό κίνημα απελευθέρωσης. Είναι γύρω από αυτόν τον διαχωρισμό που διεξάγεται η μάχη του εμφυλίου πολέμου μέσα στην ίδια την αριστερά.islam2. Το Ισλάμ

Ο τρίτος παγκόσμιος πόλεμος είναι επίσης ένας εμφύλιος πόλεμος μέσα στο Ισλάμ. Η ιστορία του Islam στερείται σε μεγάλο βαθμό εκείνων των ισχυρών στιγμών ανανέωσης που έχουμε δει στην παγκόσμια ιστορία με την αρχαία Ελλάδα, στην διάρκεια της Αναγέννησης, τον Διαφωτισμό και την γέννηση του μοντερνισμού, και αργότερα του μετά-μοντερνισμού.  Είναι μια θρησκεία από ανέκαθεν στενά δεμένη με το Κράτος. Με αυτή την έννοια, το σαλαφιστικό κίνημα δεν είναι ένα πρόσφατο φαινόμενο του Ισλάμ: το Islam είναι από την φύση του σαλαφιστικό, δεδομένου ότι δεν ανέχεται τις μεταρρυθμίσεις και είναι κενό οποιασδήποτε ικανότητας να μεταρρυθμιστεί. Η πολιτική παράδοση του Islam είναι σε μεγάλο βαθμό θεμελιωμένη στο χαλιφάτο ή στο σουλτανάτο ή στους εμίρηδες. Η πολιτική κουλτούρα είναι εκείνη μιας συμμαχίας. Ο μοναδικός ιθύνων είναι ένας χαλίφης, ένας σουλτάνος ή ένας εμίρης. Το καλό και το κακό ανήκουν στην κρίση του σουλτάνου.

Υπάρχουν τρεις στιγμές πολιτικής κρίσης στην ιστορία του Islam: η πρώτη είναι ο διαχωρισμός σε αιρέσεις σουνιτών και σιιτών σαν αποτέλεσμα του θανάτου του Αλί  (του γαμπρού του προφήτη); η δεύτερη, η κατάργηση του χαλιφάτου στην επομένη του πρώτου παγκοσμίου πολέμου και η επακόλουθη διάλυση της πολιτικής ενότητας του Islam; τέλος, η καταπίεση η καταστολή και ο έλεγχος της κρίσης διαμέσου της θεσμοποίησης των κρατών-εθνών. Ο τρίτος παγκόσμιος πόλεμος έφερε στην επιστροφή της έκρηξης αυτών των τριών κρίσεων. Η τάξη των κρατών-εθνών δεν μπορεί πλέον να υποστηριχθεί στην Μέση Ανατολή.

Όπως είναι γνωστό, περισσότερο από το μισό του ιρακινού πληθυσμού αποτελείται από Άραβες Σιίτες. Και ο αριθμός των Κούρδων είναι σημαντικός, και αυτοί χωρισμένοι στο εσωτερικό τους μεταξύ σιιτών και σουνιτών. Σε αντίθεση με την σύνθεση του πληθυσμού, το καθεστώς του Σαντάμ στο Ιράκ ήταν σουνιτικής καταγωγής. Αυτή ήταν η έκρηξη που έλαβε χώρα σε εκείνη την χώρα. Αντιθέτως, το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού στην Συρία, μεταξύ των οποίων οι κούρδοι, είναι σουνιτικό, ενώ το καθεστώς του Άσαντ είναι καταγωγής σιιτικής. Και αυτή η αντίθεση εξερράγει. Και η Αίγυπτος και η Τουρκία είναι σουνιτικής καταγωγής. Υπήρξαμε μάρτυρες του πως η Αίγυπτος εξεράγει.

Μεταξύ των άλλων ο τρίτος παγκόσμιος πόλεμος προσέφερε στο σιιτικό Ιράν την ευκαιρία μιας επικράτησης δίχως προηγούμενα στο εσωτερικό του Islam στην Μέση Ανατολή. Το σιιτικό μπλόκ τώρα βρίσκεται στην εξουσία τόσο στο Iraq όσο και στην Siria. Η Υεμένη και οι χώρες του κόλπου είναι χωρισμένες στο εσωτερικό τους. Σαν αποτέλεσμα, το σουνιτικό μπλοκ δεν υπήρξε ποτέ τόσο αδύναμο στην ισλαμική ιστορία. Αυτό εξηγεί επίσης γιατί το Isis επιβεβαιώνεται σαν η μοναδική δύναμη ικανή να διατηρήσει την πολιτική ενότητα του Islam διαμέσου της ανακατασκευής του βασιλείου του χαλιφάτου. Η Αίγυπτος είναι αναγκασμένη να κοιτά μες την σιωπή. Οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι, ριζωμένοι στην Αίγυπτο και την Τουρκία σαν εδραιωμένη τάση μέσα στο Islam, και η Σαουδική Αραβία που αντιπροσωπεύει τον ουαχαμπισμό, βρίσκονται σε κατάσταση πανικού εξ αιτίας της κατάρρευσης του σουνιτικού πολιτικού Ισλάμ.

Tο Ισλάμ έχει καταβυθιστεί σε έναν εμφύλιο πόλεμο μεταξύ των μπλοκ σιιτικού και σουνιτικού, που επιδεινώνεται από τον εμφύλιο πόλεμο μέσα στο ίδιο το σουνιτικό μπλοκ.

Οι δυνάμεις, τοπικές – παγκόσμιες

Όλη η ιστορία ανατρέχει στην παγκόσμια στρατηγική που τέθηκε σε κίνηση και εργασία με την κατάληψη του Ιράκ. Η πρόθεση ήταν να ενσωματωθεί το Islam στην Αυτοκρατορία διαμέσου μιας προτεστανοποίησης των σουνιτικών τμημάτων. H Tουρκία υπήρξε ο κυριότερος παίκτης στην μεταρρύθμιση του Ισλάμ, που επέτρεψε επίσης και την άνοδο στην εξουσία του AKP. Η εξάπλωση της ιρανικής επανάστασης μπορούσε να εμποδιστεί στα χρόνια ’80 από έναν πόλεμο οκτώ χρόνων με το Iraq, που και αυτή υποστηρίχθηκε από την  Turchia, Σαουδική Αραβία και Αίγυπτο. Παρόλα αυτά, η κατάληψη του Κουβέϊτ από πλευράς  Saddam υπήρξε η δήλωση μιας θέλησης για leadership του σουνιτικού Ισλάμ. Να γιατί η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος και η Τουρκία, μαζί με τις ΗΠΑ, αποφάσισαν να ανατρέψουν τον Σαντάμ.

Όμως η κατάληψη του Iraq οδήγησε στην εμφάνιση μιας σουνιτικής δύναμης ανεξέλεγκτης, που σύντομα μετέτρεψε το Ιράκ σε ένα Αφγανιστάν. Τότε το AKP στην Τουρκία και οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι στην Αίγυπτο πήραν μαζί την πρωτοβουλία να ενσωματώσουν το Ισλάμ στην Αυτοκρατορία. Εάν λειτουργήσει θα είναι τέλειο, σκέφτηκαν. Η σουνιτική πλειοψηφία στην Siria ήταν υπό τον έλεγχο των Αδελφών Μουσουλμάνων, που θα μπορούσαν να είχαν ανατρέψει το καθεστώς του Assad. Η συμμετοχή της Hamas στις εκλογές υπήρξε μέρος αυτής της στρατηγικής. Το καθεστώς του Mubarak ανατράπηκε στις αραβικές ανοίξεις, που θα μπορούσαν να είχαν εξαπλωθεί στην Siria. Οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι στην Αίγυπτο, που στην αρχή ήταν σκεπτικιστές σχετικά με την επανάσταση, στάθηκαν ικανοί να την αιχμαλωτίσουν με τις εκλογές. Όμως, όταν πήραν την εξουσία, ριζοσπαστικοποιήθηκαν για να καταστούν μια Χαμάς της Αιγύπτου, καταστέλλοντας την αντιπολίτευση δίχως έλεος. Τα πράγματα περιπλέχτηκαν περισσότερο όταν οι τζιχαντιστές έβαλαν τα χέρια τους επάνω στην ισλαμική αντιπολίτευση στην Συρία. Το Isis γεννήθηκε μέσα σε αυτό το σενάριο συγκρούσεων για την εξουσία. Τελικά, η αυτοκρατορική πολιτική έπρεπε να επανεξεταστεί.

Οι προσπάθειες για να ενσωματωθεί εκ νέου το Iran στην Αυτοκρατορία και η εγκατάλειψη της στρατηγικής ανατροπής του καθεστώτος του Assad είναι τα άμεσα αποτελέσματα της αναθεώρησης της αυτοκρατορικής στρατηγικής. Αυτό που επακολούθησε είναι το πραξικόπημα στην Αίγυπτο και η υποστήριξη της Ρωσίας στο Iran και στην Siria. Με την αναθεώρηση της αυτοκρατορικής στρατηγικής, όμως, οι προσπάθειες της Τουρκίας και της Σαουδικής Αραβίας διαγράφηκαν. Όχι τυχαία και στις δυο περιπτώσεις ξεκίνησαν οι εσωτερικοί εμφύλιοι πόλεμοι: η Σαουδική Αραβία παρενέβη στην Υεμένη και η Τουρκία κήρυξε τον πόλεμο ενάντια στους κούρδους πολίτες.

Σε αυτό τον Τρίτο παγκόσμιο Πόλεμο βλέπουμε να οριοθετείται ξεκάθαρα το προφίλ της Αυτοκρατορίας. Έχουμε να κάνουμε με ένα πόλεμο που εξαπολύθηκε ενάντια στα ισλαμικά κράτη-έθνη και η διαλεκτική του μεταμοντερνιστικού πολέμου περικλείεται σε αυτούς μέσα τους παρατεταμένους εμφυλίους πολέμους. Είναι πάντοτε η ίδια διαλεκτική που γέννησε το Isis η οποία είναι οργάνωση του μικροφασισμού εχθρική της ίδιας της ζωής. Παρατηρούμε επίσης πως μοντερνισμός και κράτος έθνος είναι ακόμα ικανοί να αντιστέκονται και να διατηρούν την δύναμη και εξουσία τους, βλέποντας τις θέσεις που πήραν Ρωσία, Ιράν, Αίγυπτος και Συρία σε αυτή την σύγκρουση. Αυτοί οι τελευταίοι είναι ακριβώς οι παίκτες που θα αποφασίσουν τι θα βγει από αυτή την δυναμική ισορροπία δυνάμεων.

Κάποτε ο όρος  “εμφύλιος πόλεμος” είχε μιαν επαναστατική σημασία, μα σήμερα άδειασε τελείως και ο αντιδραστικός πόλεμος μεταξύ κυρίαρχων εθνικά δυνάμεων φαίνεται πως υπάρχει υπό μορφήν εμφυλίου πολέμου. Ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και εξουσίες, κράτη-έθνη και μεταμοντέρνες μικροφασιστικές δυνάμεις που βρίσκονται μέσα στο παιχνίδι έχουν όλες κάτι που τους συνδέει που μετέτρεψε αυτή την σύγκρουση σε έναν εμφύλιο πόλεμο: μια λανθάνουσα επιθυμία φασισμού. Η μοναδική δύναμη που μέσα σε αυτή την βαρβαρότητα συνεχίζει να εκφράζει και να δηλώνει ασταμάτητα την αξία της ζωής και της ελευθερίας είναι το κουρδικό κίνημα απελευθέρωσης που αντιπροσωπεύει την μοναδική δύναμη alter-μοντερνιστική που αντιτίθεται στις φασιστικές μοντερνιστικές και μεταμοντερνιστικές  δυνάμεις.

Το κουρδικό κίνημα απελευθέρωσης

Η διαδικασία διαπραγμάτευσης μεταξύ κινήματος απελευθέρωσης των κούρδων και του τουρκικού κράτους, αντίθετα με όσα ανακοινώθηκαν επίσημα, δεν ξεκίνησαν τρία χρόνια πριν αλλά πηγαίνει πίσω στις κρυφές διαπραγματεύσεις του Όσλο το 2011. Η στρατηγική στην οποίαν προχώρησε το AKP μόλις βρέθηκε στην εξουσία, το 2002, υπήρξε εκείνη του να αποδυναμώσει την πολιτική εξουσία που παραδοσιακά βρίσκονταν στα χέρια του στρατού και να αναζητήσει την πολιτική υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο στην διάλυση της πρώτης δημοκρατίας. Για να καταστήσει αυτή την στρατηγική αποτελεσματική όμως ήταν απαραίτητο να σταματήσει η ένοπλη σύγκρουση με το  PKK, δεδομένου πως δεν θα μπορούσε να γίνει δυνατή η μείωση της δύναμης τους στρατού όσο διαρκούσε η ανάγκη μιας ένοπλης αρμάδας. Μόλις το AKP κατάφερε να παύσει την κεμαλική elite, λαμβάνοντας τον πλήρη έλεγχο της χώρας, η διαδικασία του Oslo διακόπηκε και οι διαπραγματεύσεις πήραν ξανά μπρος μετά  την συμπερίληψη του Abdullah Ocalan στις διαπραγματεύσεις.

Οι εξελίξεις στην Rojava κατέστησαν το κεντρικό σημείο της σύγκρουσης εξουσίας σε όλη την διάρκεια των διαπραγματεύσεων. Αρχικά, το τουρκικό κράτος προσπάθησε να επηρεάσει τις εξελίξεις της Ροζάβα σε μιαν απόπειρα να χειραγωγήσει τους κούρδους ενάντια στο καθεστώς του Assad. Ήλπιζαν πως το κουρδικό PYD (Κόμμα της Δημοκρατικής Ενότητας) θα συμμαχούσε με την ισλαμική συριακή αντιπολίτευση, μα το PYD δεν δέχτηκε να πάρει μέρος σε αυτή την στρατηγική και η ένταση στην διαδικασία των διαπραγματεύσεων αυξήθηκε.

Σαν απάντηση, μπήκε σε κίνηση μια δεύτερη στρατηγική βασισμένη στην πεποίθηση πως οι επιθέσεις του ισλαμικού κράτους Isis θα είχαν νικήσει την αντίσταση στο Kobane. Αυτή η συνθήκη αίματος μεταξύ Τουρκίας και Isis αντιθέτως έκανε να εκραγεί η αντίσταση μέσα στην Turchia τον οκτώβρη του 2014 και η οριστική νίκη των κούρδων στην Rojava άλλαξε ξανά τα χαρτιά στο τραπέζι. Οι κούρδοι, μέχρι εκείνη την στιγμή καταπιεσμένοι και σε αντιδιαστολή με τον αραβικό σωβινισμό, μετατράπηκαν σε παίκτη σημαντικό τόσο στην περιοχή όσο και σε διεθνές επίπεδο, δίδοντας αρχή στην τουρκική αγωνία σχετικά με μιαν πιθανή δημιουργία μιας αυτόνομης περιοχής στην Συρία, έτσι όπως και στο Ιράκ. Επιπλέον, οι κούρδοι έγιναν η μοναδική δύναμη που αντικατέστησαν την ισλαμική αντιπολίτευση τόσο σε επίπεδο πολιτικό όσο και σε στρατιωτικό. Οι συνέπειες της αλλαγής στις ισορροπίες δυνάμεων υπέρ του  PYD εκδηλώθηκαν επίσης στην αύξηση των εντάσεων μεταξύ του PYD και του Barzani (leader του Δημοκρατικού Κόμματος του Kurdistan, PDK), με αυτόν τον τελευταίο να συνεργάζεται με το τουρκικό κράτος προσπαθώντας να κλειδώσει την συνεχή επέκταση του PYD. Η στρατηγική της Τουρκίας στην προσπάθεια να αδυνατίσει το PKK και να αναλάβει το  πάνω χέρι στις διαπραγματεύσεις δεν λειτούργησε, διακόπτοντας με αυτό τον τρόπο την ίδια την διαδικασία.

Στην συνέχεια, σαν μέρος μιας τρίτης στρατηγικής, το AKP επέστρεψε στην συμφωνία με τον στρατό για να εξαπολύσει έναν ολοκληρωτικό πόλεμο ενάντια στο PKK μέσα και έξω από τα τουρκικά σύνορα και για να δημιουργήσει πίεση στους κούρδους της Rojava. Η συμφωνία προέβλεπε στην απελευθέρωση των φυλακισμένων αξιωματικών σε συνέχεια της δίκης Ergenekon και το άνοιγμα της στρατιωτικής βάσης του Incirlik στις δυνάμεις της διεθνούς συμμαχίας στόχευε να μεγαλώσει την πίεση επί του PYD.

Η εκλογική νίκη δίχως προηγούμενα του HDP στις εκλογές του 2015 υπήρξε μια σημαντικότατη στιγμή αυτής της ίδιας διαδικασίας από την οπτική των ελευθερακών δυνάμεων και υπήρξε  ένα από τα σημαντικότερα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν μέχρι στιγμής. Το HDP, του οποίου η δημιουργία προτάθηκε από τον ίδιο τον Οτσαλάν, μοιάζει περισσότερο με έναν συνειδητό πολιτικό σχεδιασμό των κοινωνικών κινημάτων από μιαν παγκόσμια οπτική και όχι με ένα κόμμα “κλασσικό”. Παρότι δυσφημείται συνεχώς, το κουρδικό κίνημα απελευθέρωσης δεν περιορίζει την δράση του μοναχά στην επίλυση του εθνικού ζητήματος και το παράδειγμα ενός έθνους και μιας δημοκρατικής αυτονομίας που αναπτύχθηκαν από το κίνημα δεν εφαρμόζεται μόνο στην Τουρκία αλλά και στην Μέση Ανατολή και σε ολόκληρο τον κόσμο. Από αυτή την άποψη, το HDP δεν είναι μια απλή συμμαχία μεταξύ του κουρδικού κινήματος και της τουρκικής αριστεράς αλλά είναι μια οργάνωση αυτοάμυνας και συνεργασίας ενός πλήθους πολιτικών ιδιαιτεροτήτων. Το HDP είναι το επιφαινόμενο της ένωσης μεταξύ της αντίστασης του Gezi και του κουρδικού κινήματος και αντιπροσωπεύει την άνοδο μιας νέας αριστεράς. Όπως ήταν προβλεπόμενο, η είσοδος του κουρδικού κινήματος μέσα στο εθνικό πανόραμα μέσω του HDP αποκαλύφθηκε να είναι η αληθινή απειλή στην οποίαν το τουρκικό κράτος χρειάστηκε να απαντήσει. Η κυριότερη αιτία πίσω από τον πόλεμο σε εξέλιξη που το κράτος προωθεί ενάντια στις ελευθεριακές δυνάμεις είναι η αναγκαιότητα να κατεδαφίσει το νέο πολιτικό υποκείμενο των αριστερών δυνάμεων στην χώρα.

Πριν από την επανεκλογή του νοεμβρίου, πολλά κτίρια του HDP παραδόθηκαν στην φωτιά, έγιναν επιθέσεις με δυναμίτη στις διαδηλώσεις και πολλοί από εμάς αντιμετώπισαν προβλήματα. Παρά αυτή την κατάσταση διαδεδομένου τρόμου, το HDP κατάφερε να επαναλάβει την επιτυχία και να ξεπεράσει το εκλογικό φράγμα. Εν τούτοις η αποθαρρυντική επίδραση της σύγκρουσης που βρίσκεται σε εξέλιξη και μια αυξανόμενη αίσθηση απελπισίας μεταφράστηκαν  στην αντίληψη μιας έντασης μεταξύ των θέσεων του HDP και εκείνες του PKK, και το ξεκίνημα της ένοπλης σύγκρουσης, για άλλη μια φορά δίχως να ληφθεί υπ όψιν η επιρροή και η πολιτική νομιμοποίηση του του HDP, παρήγαγαν μεγάλες συζητήσεις και μέσα στην ίδια την αριστερά. Αυτό όμως διευκόλυνε τους σκοπούς του κράτους που ακολουθούσε συνεχώς μια στρατηγική περιθωριοποίησης του HDP στην προσπάθεια να αποκτήσει πλεονέκτημα σε αυτό τον ψυχολογικό πόλεμο μέσα από επιθέσεις και βαριές προσβολές προς το HDP. Στην πραγματικότητα αποκαλύφθηκε σαν στρατηγική νικηφόρα, αν και μόνο για ολίγο.

Η κρατική αρχή νόμιζε πως θα μπορούσε να είχε νικήσει στρατιωτικά το κουρδικό κίνημα μέσα σε λίγους μήνες, αλλά οι επιθέσεις αποκρούστηκαν από έναν αγώνα δίχως προηγούμενο και η αντίσταση στο αστικό περιβάλλον στα χαρακώματα και τα οδοφράγματα πολλών πόλεων ενώθηκε με την αντίσταση στην Rojava. Αυτή η κουρδική αντίσταση σε συνεχή εξάπλωση είναι εκ φύσεως παγκόσμια, μιας και η αντίσταση στην Rojava είναι σαν την αντίσταση για την Κομούνα του Παρισιού τον XXI αιώνα.

Είμαστε απόλυτα συνειδητοποιημένοι του πόσο βίαιη και αδίστακτη μπορεί να είναι μια αντεπανάσταση, έχουμε όμως μεγάλες δυσκολίες μα μπορέσουμε να παραδεχτούμε πως το 60% της τουρκικής κοινωνίας ελπίζει στον φασισμό. Κράτος και κοινωνία είναι ευρέως επικαλυπτόμενες σε πολλά πεδία και το Islam και το κράτος ταμπουρώθηκαν σε ένα μπλοκ δίχως ιστορικά προηγούμενα που η αριστερά δεν μπορεί ακόμη να κατεδαφίσει. Φαίνεται πως αυτό το ιστορικό μπλοκ μπορεί να τεθεί σε δυσκολία μόνο από μιαν αντιπολίτευση εσωτερική στο ίδιο το Islam ή από μια στρατηγική της αριστεράς που, ελπίζουμε, πρέπει να διατυπωθεί σύντομα. Δυστυχώς ταλαιπωρούμαστε διαρκώς από τους θανάτους που μας εμποδίζουν να πάρουμε μιαν ξεκάθαρη θέση, όχι μόνον ενάντια στον πόλεμο μα και έξω από τον ίδιο τον πόλεμο. Έχουμε κουραστεί να πρέπει να υπομένουμε δακρυγόνα αέρια, σφαίρες, έρευνες, συλλήψεις και θανάτους. Κουραστήκαμε να μας σκοτώνουν! Δεν θα αποδεχτούμε ποτές την παράδοση μα αυτό δεν έχει καμία σημασία για μεγάλο μέρος της τουρκικής κοινωνίας. Όταν γίνεται λόγος για το  κουρδικό ζήτημα, ο εθνικισμός καθίσταται ένα πραγματικό εμπόδιο και ο κυριότερος εχθρός της ζωής. Μας επιτίθεται η απόγνωση βλέποντας την ζωή να συστρέφεται συνεχώς  ενάντια στον εαυτό της στο όνομα εκείνων των ίδιων των αρχών που θα έπρεπε αντιθέτως να την στηρίζουν.

Οι σύριοι πρόσφυγες

Ιστορικά, η Τουρκία υπήρξε πάντοτε μια χώρα μεταναστεύσεων. Μεταξύ του τέλους του XIX και τις αρχές του  XX αιώνα οι μη-μουσουλμανικοί πληθυσμοί εκδιώχθηκαν από την χώρα και αντικαταστάθηκαν με μουσουλμάνους πολίτες. Δεδομένου πως οι παρόντες μετανάστες  σήμερα στην Τουρκία είναι κυρίως μουσουλμάνοι, είναι ευπρόσδεκτοι σαν “αδέλφια και αδελφές” και το ίδιο συμβαίνει με τους σύριους μετανάστες. Κι όμως, αυτή η πτυχή χρησιμοποιείται ενάντια στους ίδιους τους μετανάστες μέσα σε μιαν κυβερνητική στρατηγική. Το γεγονός πως οι μετανάστες δεν κλείνονται φυσικά στα στρατόπεδα δεν σημαίνει πως τους προσφέρεται ένα standard ζωής ίδιο με αυτό των άλλων πολιτών αλλά αντιθέτως, στην καθημερινή ζωή, υποβάλλονται σε συνθήκες ζωής και εργασίας σκληρότερες. Γι αυτό τον λόγο το τουρκικό κράτος δεν θέτει καθόλου το πρόβλημα να αναλάβει το ζήτημα της ενσωμάτωσης των μεταναστών στην πολιτική του agenda. Παρόλο του ότι οι δρόμοι είναι γεμάτοι μετανάστες δίχως κανένα καταφύγιο, δεν δημιουργήθηκε καμία κοινωνική ένταση δυνητικά εκρηκτική, θέλεις λόγω του αυξανόμενου αριθμού προσφύγων ή διότι οι προσπάθειες των ομάδων ακτιβιστών για την δημιουργία μηχανισμών αλληλεγγύης δεν είναι ακόμη επαρκείς.

Είναι τρεις οι λόγοι που έσπρωξαν το AKP να δεχτεί τους μετανάστες στην χώρα. Πρώτος, το AKP χειραγωγεί τους σύριους πρόσφυγες, στην πλειοψηφία τους σουνίτες, σαν εκδήλωση της σκληρότητας του καθεστώτος Assad που με την σειρά του χρησιμοποιείται σαν δικαιολογία για στρατιωτική παρέμβαση στην Siria, για την δημιουργία μιας  no-fly ζώνης και για να βοηθήσει τις τζιχαντιστικές οργανώσεις να αυξήσουν την πίεση ενάντια στο PYD. Δεύτερος, το AKP προσπαθεί να σταθεροποιήσει την διπλωματική και στρατιωτική θέση του σαν προστάτης των σουνιτών μεταναστών που του θα του επέτρεπε επίσης να προωθήσει απαιτήσεις επί της Συρίας. Τρίτος, όπως ήδη γνωρίζετε, το AKP χρησιμοποιεί τους μετανάστες σαν απειλή ενάντια στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτή την στιγμή, φαίνεται πως μόνο αυτή η στρατηγική αποκαλύπτεται νικηφόρα. Όταν το AKP κήρυξε πόλεμο στους κούρδους εκτέθηκε στις κριτικές και στις κυρώσεις από πλευράς ΕΕ και, για να ελαττώσει αυτό τον κίνδυνο, άρχισε αμέσως να επιτρέπει οι μετανάστες να εισρέουν ελεύθερα στην Ευρώπη. Έχοντας μεταφέρει το μήνυμα, η UE έμεινε να κοιτάζει την ώρα που το  τουρκικό κράτος εκπλήρωνε σφαγές. Στο τέλος και οι τούρκοι φιλελεύθεροι έχασαν την εμπιστοσύνη που είχαν στην UE.

Περισσότερο από μιαν εμπεριστατωμένη ανάλυση, προτιμήσαμε να προσφέρουμε κάποιες σκέψεις και προβληματισμούς για να διευρύνουμε την οπτική γωνία επάνω στο σενάριο του παγκοσμίου πολέμου. Ελπίζουμε πως μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν βάση για επιπλέον αναλύσεις.

Θέλουμε να δούμε την ελευθερία πριν πεθάνουμε! Τα θέλουμε όλα! | Μέσω: https://aenaikinisi.wordpress.com