Εγκλημα κατά του περιβάλλοντος στο Ελληνικό

Σκάνδαλο με τρομακτικές ομοιότητες με μια πτυχή του σκανδάλου του Βατοπεδίου συντελείται σε βάρος του δασικού περιβάλλοντος στο Ελληνικό, προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι αδηφάγες ορέξεις των «επενδυτών» στους οποίους ξεπουλήθηκε η έκταση. Ο αναπληρωτής υπουργός ΠΕΝ Σ. Φάμελλος έβαλε μπροστά το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (ΝΣΚ), προκειμένου να αποχαρακτηριστούν τα περιμετρικά δάση της έκτασης που κάποτε προοριζόταν να γίνει «το μεγαλύτερο μητροπολιτικό πάρκο της Ευρώπης».

Ενα κομμάτι του πολύκροτου σκανδάλου του Βατοπεδίου ήταν και ο αποχαρακτηρισμός 10.690 στρεμμάτων δάσους στην Ουρανούπολη της Χαλκιδικής. Το 2008, το Ε’ Τμήμα του ΝΣΚ με πρόεδρο τον τότε αντιπρόεδρο Γρ. Κρόμπα και εισηγητή τον νομικό σύμβουλο Χ. Μπότσιο εξέδωσε, με πλειοψηφία 6-1, τη Γνωμοδότηση 161. Μ’ αυτή εισηγήθηκε ότι η έκταση των 10.690 στρεμμάτων δεν είναι δάσος, αλλά δασική έκταση. Ηταν μια γνωμοδότηση καθ’ υπαγόρευση της κυβέρνησης Καραμανλή.

Ομως, το ΝΣΚ, με βάση τον ιδρυτικό του νόμο (Ν. 3086/2002), δεν έχει την αρμοδιότητα να γνωματεύει για το δασικό ή μη χαρακτήρα δασών και δασικών εκτάσεων. Αρμόδιες υπηρεσίες για να γνωματεύουν είναι τα Δασαρχεία, οι Διευθύνσεις Δασών και οι Επιτροπές Επίλυσης Δασικών Αμφισβητήσεων.

Τη θέση αυτή υποστήριξε και ο Θ. Θεοφανόπουλος, τότε αντιπρόεδρος του ΝΣΚ, που συμμετείχε στο Ε’ Τμήμα και μειοψήφισε στη διαδικασία έκδοσης της Γνωμοδότησης 161/2008. Παραθέτουμε την άποψή του, όπως έχει καταγραφεί (οι εμφάσεις είναι δικές μας):

«Κατά την γνώμη όμως του Αντιπροέδρου, Θεόδωρου Θεοφανόπουλου, από τις διατάξεις της παραγράφου 6 του άρθρου 6 του Ν. 3086/2002 “Οργανισμός Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και κατάσταση των λειτουργών και των υπαλλήλων του“, αυτοτελώς και σε συνδυασμό με τις λοιπές  συναφείς διατάξεις του ίδιου νόμου λαμβανόμενες, συνάγεται ότι το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (ΝΣΚ) γνωμοδοτεί επί της ερμηνείας συγκεκριμένων διατάξεων (νομικών προβληματισμών).

Προς τούτο, ο χαρακτηρισμός μια έκτασης ως δασικής ή μη, με τις συνέπειες που επάγεται κατά το σύνταγμα και το νόμο, είναι θέμα διοικητικής φύσεως, η επίλυση του οποίου απόκειται, κατά το Σύνταγμα, στην (ενεργό) Διοίκηση και, σε περίπτωση αμφισβητήσεως στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ 255/1997). Συνεπώς, το ΝΣΚ δεν έχει αρμοδιότητα να γνωμοδοτήσει εάν η αναφερόμενη στο άνω ερώτημα έκταση είναι δασική η δάσος».

Προκειμένου να ενισχύσει την άποψή του, ο Θ. Θεοφανόπουλος επικαλέστηκε επικουρικά και την απόφαση 255/1997 του ΣτΕ, που προβλέπει τα εξής:

«Ο χαρακτηρισμός μιας έκτασης ως δασικής ή μη με τις συνέπειες που επάγεται κατά το Σύνταγμα και το νόμο είναι θέμα διοικητικής φύσεως, η επίλυση του οποίου απόκειται, κατά το Σύνταγμα, στη διοίκηση και σε περίπτωση αμφισβητήσεως στο Συμβούλιο της Επικρατείας».

Τα πράγματα είναι ξεκάθαρα, λοιπόν, και μόνο στο πλαίσιο σκανδαλωδών διαδικασιών μπορούν να αλλάξουν. Εγινε το 2008, στο πλαίσιο του σκανδάλου του Βατοπεδίου, επαναλαμβάνεται τώρα, στο πλαίσιο του σκανδάλου του Ελληνικού, που δεν είναι μόνο ένα τεράστιο οικονομικό σκάνδαλο (το ξεκίνησαν οι Σαμαροβενιζέλοι και το ολοκληρώνουν οι Τσιπροκαμμένοι), αλλά και ένα περιβαλλοντικό σκάνδαλο, στο πλαίσιο του οποίου δε διστάζουν να τσαλαπατήσουν την ίδια την αστική νομιμότητα. Το Ε’ Τμήμα του ΝΣΚ δεν είχε την αρμοδιότητα να γνωμοδοτήσει για το δασικό χαρακτήρα τεσσάρων μεγάλων περιοχών που περικλείονται από τους όμορους δήμους και τη θάλασσα και εκτείνονται από το πρώην Αεροδρόμιο του Ελληνικού μέχρι τον Αγιο Κοσμά.

Η εταιρία ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΕ με δύο έγγραφα της, ένα το Μάρτη του 2013 και ένα το Μάρτη του 2016, είχε καταθέσει στο Δασαρχείο Πειραιά αίτηση με την οποία ζητούσε την έκδοση Πράξης Χαρακτηρισμού, σύμφωνα με το άρθρο 14 του νόμου 998/1979, για μια έκταση 6.205.677,31 τ.μ. (περίπου 6.206 στρέμματα, δηλαδή). Δεν έχουμε ακόμα στη διάθεσή μας αυτά τα έγγραφα, γίνεται όμως αναφορά σ’ αυτά στη Γνωμοδότηση 337/2016.

Η ιστορία της έκδοσης Πράξης Χαρακτηρισμού κράτησε πάνω από τρία χρόνια και δεν ευοδώθηκε προς όφελος της εταιρίας. Ποιος υπηρεσιακός παράγοντας θα τολμούσε να παρανομήσει, αποχαρακτηρίζοντας με Πράξη Χαρακτηρισμού αυτές τις δασικές εκτάσεις; Είναι παραπάνω από βέβαιο ότι καθ’ όλη αυτή την περίοδο υπήρξε άφθονο παρασκήνιο ανάμεσα στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και τους υπηρεσιακούς παράγοντες των αρμόδιων διοικητικών υπηρεσιών. Αυτή τη στιγμή δεν έχουμε γνώση αυτού του παρασκήνιου, όμως και να είχαμε δε θ’ ασχολούμασταν μ’ αυτό, γιατί αξία έχει μόνο το τελευταίο στάδιο του παρασκηνίου. Σε τι συνίσταται αυτό; Προκειμένου να έχει κάποια νομιμοφάνεια η προσφυγή στο ΝΣΚ, στήθηκε με τέτοιο τρόπο το ερώτημα, ώστε να φαίνεται πως το ΝΣΚ δεν ερωτάται για τη φύση της έκτασης των 6.206 στρεμμάτων, αλλά για την ερμηνεία διατάξεων!

Στην αρχή του ερωτήματος, ερωτάται το ΝΣΚ «αν στην έννοια του “ιδιοκτήτη“ της περ. γ της παρ. 6 του άρθρου 3 του ν. 998/1979 περιλαμβάνεται και το Ελληνικό Δημόσιο ή ο ειδικός διάδοχος αυτού». Στη συνέχεια, μπαίνουν τα ερωτήματα για Πράξη Χαρακτηρισμού και κλείνει με την ερώτηση αν η προς χαρακτηρισμό έκταση εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της απόφασης του υπουργού Γεωργίας του 1934 με την οποία είχαν κηρυχθεί πολλές εκτάσεις της Αττικής αναδασωτέες! Για να καταλήξει το ΝΣΚ γνωμοδοτώντας, ότι «το αρμόδιο δασικό όργανο δεν κωλύεται να προβεί σε χαρακτηρισμό σύμφωνα με το άρθρο 14 του ν. 998/1979».

Εδώ βρίσκεται το ψητό. Μεθοδεύθηκε αυτή η προσφυγή στο ΝΣΚ, προκειμένου να αποφευχθεί η Πράξη Χαρακτηρισμού, που ήταν υποχρεωμένος να κάνει ο Δασάρχης Πειραιά. Που αν την έκανε, δεν υπήρχε καμία περίπτωση να εισηγηθεί ότι η έκταση δεν είναι δασική, ώστε να αποχαρακτηριστεί, όπως επιδιώκει η εταιρία από το 2013. Στη συνέχεια, η Γνωμοδότηση έγινε αποδεκτή από τον αναπληρωτή υπουργό Περιβάλλοντος Σ. Φάμελλο, ώστε να γίνει δημόσιο έγγραφο και υποχρεωτική η εφαρμογή της. Έτσι συντελείται ένα ακόμη δασικό σκάνδαλο επιπέδου Βατοπεδίου.

Η επίμαχη περιοχή δεν είναι η μόνη στην Αττική όπου έγιναν φυτεύσεις. Είναι πολλές αυτές οι περιοχές και γι’ αυτό είχε εκδοθεί από τον υπουργό Γεωργίας η Απόφαση αναδάσωσης 108424/1934, που ισχύει ακόμη και σήμερα.

Με τον αντιδασικό νόμο 4280/2014 εισήχθησαν πάρα πολλές αντιδασικές διατάξεις. Ανάμεσα σ’ αυτές είναι και η διάταξη που αναφέρεται στις φυτεμένες δασικές εκτάσεις, που από το 2014 δε θα υπάγονται στην προστασία της δασικής νομοθεσίας. Αυτή τη διάταξη επικαλείται το Γ’ Τμήμα του ΝΣΚ προκειμένου να δικαιολογήσει το νομικό του σάλτο, ότι δήθεν οι εκτάσεις που συμπεριλαμβάνονται στην επίμαχη περιοχή δεν είναι δασικές και επομένως δε χρειάζεται να γίνει Πράξη Χαρακτηρισμού. Κι όλ’ αυτά, με στόχο να παραδοθούν τα δάση γύρω από το πρώην Αεροδρόμιο του Ελληνικού βορά στην εταιρία «Ελληνικό ΑΕ» για να τα οικοδομήσει προς όφελος του μεγάλου κεφαλαίου.

Ο αναπληρωτής υπουργός Σ. Φάμελλος πρέπει «εδώ και τώρα» να πάρει πίσω την υπογραφή του από την κατάπτυστη Γνωμοδότηση και να αφήσει το Δασάρχη Πειραιά να εφαρμόσει ελεύθερα τη δασική νομοθεσία και να προχωρήσει στην Πράξη Χαρακτηρισμού. Η οποία, βέβαια, θα επιβεβαιώσει ότι υπάρχουν δάση περιμετρικά στο πρώην Αεροδρόμιο του Ελληνικού.

Γεράσιμος Λιόντος | ΚΟΝΤΡΑ