«… φρονώ ότι το δίκαιον είνε εκεί όπου το συμφέρον των πολλών και όχι των ολίγων, επομένως μεταχειρίζομαι τας δυνάμεις μου υπέρ της εξαφανίσεως του τσιφλικιού και της πλήρους ανεξαρτησίας του καλλιεργητού». – Μαρίνος Αντύπας
Ζούμε σ’ έναν κόσμο που το χρήμα κυριαρχεί και καθορίζει τις περισσότερες από τις πτυχές της κοινωνικής ζωής. Η τροφή ικανοποιεί την πιο βασική μας ανάγκη, είναι η ουσία της ζωής και εφόσον αποτελεί την κινητήρια δύναμη κάθε όντος επάνω στο πλανήτη, είναι αναμφίβολα η μεγαλύτερη πηγή ενέργειας. Στο καπιταλιστικό σύστημα η ενέργεια αποτελεί όχι μόνο τη μεγαλύτερη πηγή οικονομικού πλούτου, αλλά και το μέσο ελέγχου -μέσω της ροής της- οποιουδήποτε όντος αναπνέει επάνω στη Γη.
Η τροφή μπορεί να μας φαίνεται τόσο αυτονόητη όπως το οξυγόνο, αυτό όμως δε σημαίνει απαραίτητα ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν επαρκή και ελεύθερη πρόσβαση σε αυτήν, μιας και αποτελεί το πιο επικερδές προϊόν. Το χρηματιστήριο τροφίμων σε παγκόσμιο επίπεδο είναι το πιο επικερδές χρηματιστήριο με ελάχιστο ρίσκο, και δεν θα μπορούσε να μην αποτελεί το στέμμα της οικονομικής κυριαρχίας των λίγων, με πολλαπλά οφέλη και μεγαλύτερο τον απόλυτο έλεγχο των ανθρώπων μέσω της τροφής. Η βιομηχανική επανάσταση και η ατμομηχανή ήταν ο θεμέλιος λίθος για την εκβιομηχάνιση και της αγροτικής παραγωγής. Ταυτόχρονα ξεκίνησαν και οι διακρατικές συμφωνίες για την διαχείρισή της, τόσο σαν μέσο κερδοφορίας όσο και πληθυσμιακού ελέγχου.
Ελέγχοντας την αγροτική παραγωγή
Πολλά έχουν ειπωθεί και γραφτεί κατά καιρούς γύρω από τις εκάστοτε αγροτικές κινητοποιήσεις, τον ρόλο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) της Ε.Ε., τις αγροτικές επιδοτήσεις, την αγροτική παραγωγή στην Ελλάδα κλπ. Η οικονομική πολιτική της κυριαρχίας προς τους μικρούς και μεσαίους Έλληνες αγρότες, δεν αποτελεί ένα ακόμη σατανικό σχέδιο εξόντωσης του “’Ελληνα αγρότη”, όπως μας λένε οι διαφόρων ιδεολογικών αποχρώσεων πολιτικοί αγύρτες, γιατί πολύ απλά είναι ένα ακόμη πεδίο του επιθετικού καπιταλισμού σε παγκόσμιο επίπεδο, εδώ και πολλά χρόνια, προκειμένου να συγκεντρώσει τόσο την παραγωγή, όσο και το ανθρώπινο δυναμικό που την παράγει, κάτω από τον απόλυτο οικονομικό (και όχι μόνο) έλεγχό του.
Αν κοιτάξουμε και λιγάκι έξω από τα στενά σύνορα της χώρας, πηγαίνοντας ταυτόχρονα και λίγο πίσω στο παρελθόν, θα δούμε ότι ο κοινός Ευρωπαϊκός παρεμβατισμός μετά το τέλος του Β” παγκοσμίου πολέμου, αλλά και οι διεθνείς καπιταλιστικοί οργανισμοί (ΠΟΕ, ΔΝΤ) με τις πολιτικές τους, κατάφεραν δύο πράγματα: πρώτον να ελαχιστοποιήσουν τις εγχώριες αγροτικές παραγωγές που τροφοδοτούσαν τις φτωχές κοινωνίες· δεύτερον να μετακομίσει ο αγροτικός πληθυσμός στα μεγάλα αστικά κέντρα, μετατρέποντας τους αγρότες σε εξαθλιωμένους εργάτες.
Ακολούθησε η μετατροπή της παραδοσιακής γεωργικής παραγωγής σε βιομηχανοποιημένη γεωργία, αρχικά μέσω της συγκέντρωσης της γης στα χέρια λίγων· κατόπιν με την ανάπτυξη πολυεθνικών εταιριών που παρήγαν χημικά λιπάσματα και άλλα φυτοφάρμακα, γενετικά τροποποιημένους σπόρους, ανάγοντας τες σε απόλυτους ρυθμιστές και ιδιοκτήτες της παγκόσμιας γεωργικής παραγωγής.
Ταυτόχρονα, καλλιεργήθηκε ένας μύθος, με τη συμβολή συμβατικών περιβαλλοντολόγων και οργανισμών, ότι η βιομηχανοποιημένη γεωργία είναι η μόνη λύση για να παραχθούν μεγαλύτερες ποσότητες τροφίμων και να περιοριστεί η πείνα. Αυτό που φυσικά έγινε, ήταν να μεγαλώσει μεν η παραγωγή, αλλά να μεγαλώνει και η πείνα ταυτόχρονα με τη φτωχοποίηση του αγροτικού πληθυσμού, του λεγόμενου τρίτου κόσμου, λόγω των μονοκαλλιεργειών που οι πολυεθνικές επέβαλαν (πχ. καλλιέργεια καλαμποκιού αποκλειστικά για βιοκαύσιμα), των πατεντών ιδιοκτησίας σπόρων και φυτοφαρμάκων.
Αυτό συμβαίνει γιατί οι μονοκαλλιέργειες αντικαθιστούν την ποικιλία καλλιεργειών, ενώ η γεωργία, που επιτελούσε την παραγωγή θρεπτικών και ποικιλόμορφων τροφών μετατρέπεται σε αγορά τροποποιημένων σπόρων εντομοκτόνων και ζιζανιοκτόνων. Αυτή όμως, είναι μια μέθοδος που δημιουργεί πεινασμένους ανθρώπους. αντί να τους θρέφει.
Τεράστιες εκτάσεις γης σε χώρες υπανάπτυκτες ή “αναπτυσσόμενες” αγοράζονται ή ενοικιάζονται με πολυετείς συμβάσεις, για αποκλειστική ανάπτυξη καλλιεργειών αμφιβόλου σκοπιμότητας. Η μισή έκταση της Ταϊλάνδης έχει εκχωρηθεί με αυτό τον τρόπο σε εταιρείες, με αποτέλεσμα οι χωρικοί να ζούνε σε συνθήκες εξαθλίωσης, παρόλο που η Ταϊλάνδη είναι ο πρώτος παραγωγός και εξαγωγέας ρυζιού στον κόσμο. Στην Ινδονησία, ολόκληρες εκτάσεις γης απαλλοτριώθηκαν και χιλιάδες στρέμματα δασών κάηκαν ως και δύο μήνες πριν, για να δοθούν σε εταιρείες παραγωγής φοινικέλαιου, εκτοπίζοντας χιλιάδες αγρότες και μετατρέποντας τους σε ζητιάνους στις πόλεις.
Οι τσιφλικάδες του πλανήτη
Στις μέρες μας, δέκα εταιρίες ελέγχουν το 32% του παγκόσμιου εμπορίου σπόρων, το οποίο εκτιμάται ότι φτάνει τα 25 δις δολάρια και το 100% της αγοράς γενετικά τροποποιημένων ή αλλιώς μεταλλαγμένων σπόρων. Αυτές οι εταιρίες ελέγχουν επίσης την παγκόσμια αγορά των χημικών αγροτικών προϊόντων. Οι συγκεκριμένες εταιρίες ήταν αυτές που επέβαλαν τη συμφωνία που άπτεται του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου· αυτή για τα πνευματικά δικαιώματα ιδιοκτησίας των πατεντών σπόρων και υβριδίων, η οποία μετέτρεψε σε έγκλημα την αποταμίευση και τον διαμοιρασμό των σπόρων.
Η ίδια συμφωνία νομιμοποίησε τη φτηνή πώληση των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων (μεταλλαγμένα) και κατέστησε σαν εγκληματική ενέργεια κάθε παραδοσιακή αποταμίευση σπόρων και φυτών παραγωγής τους από οποιονδήποτε. Οι νέοι υβριδικοί σπόροι, όντας ευάλωτοι στα έντομα, απαιτούσαν τη χρήση περισσοτέρων φυτοφαρμάκων. Πάμφτωχοι γεωργοί αναγκάστηκαν να αγοράζουν σπόρους και φυτοφάρμακα -μαζί- από την ίδια εταιρία με πίστωση, ανάγοντας την στην πορεία σε ιδιοκτήτη της παραγωγής τους και της ίδιας τους της γης. Στην πραγματικότητα όμως, πίσω από όλες αυτές τις πολύπλοκες συμφωνίες “ελεύθερου εμπορίου” και “κατοχυρωμένης ιδιοκτησίας”, κρύβονταν νέοι τρόποι αρπαγής και ελέγχου της σοδειάς, κρυβόταν η ίδια η κλοπή των σπόρων και των τροφών.
Ο σπόρος για τον γεωργό, δεν είναι απλώς η πηγή της μελλοντικής σοδειάς και τροφής, είναι η αποθήκη του πολιτισμού και της ιστορίας. Ο σπόρος είναι ο πρώτος κρίκος στην τροφική αλυσίδα και αποτελεί το απόλυτο σύμβολο διατροφικής ασφάλειας. Με την ιδιοκτησία των σπόρων από λίγους ισχυρούς, οι γεωργοί μετατρέπονται από παραγωγοί σε καταναλωτές αγροτικών προϊόντων ιδιοκτησίας μερικών εταιριών, ενώ οι αγορές καταστρέφονται σε τοπικό επίπεδο, αλλά επεκτείνονται σε παγκόσμιο.
Βιολογική γεωργία: Η αγροτική παραγωγή των φτωχών που πωλείται πανάκριβα
Στον Δυτικό κόσμο τα τελευταία χρόνια, υπάρχει ένα συνεχώς αναπτυσσόμενο κίνημα βιολογικής καλλιέργειας, το οποίο συνειδητά αποφεύγει τα χημικά και τις γενετικές τροποποιήσεις. Ενώ όμως η βιολογική καλλιέργεια είναι μια επιλογή που απαιτεί ελάχιστες εισροές και χαμηλό κόστος, επομένως είναι μια επιλογή κατάλληλη για τους φτωχούς, συχνά παρουσιάζεται ως “πολυτέλεια των πλουσίων”. Αυτό δεν είναι αλήθεια. Στον τρίτο κόσμο, οι φτωχότεροι γεωργοί είναι βιοκαλλιεργητές για τον λόγο ότι δεν μπορούν να αγοράσουν τους σπόρους ιδιοκτησίας των εταιριών και τα χημικά τους.
Η “φτήνια” των προϊόντων που παράγονται με βιομηχανοποιημένο τρόπο, σε σχέση με την ακρίβεια των βιολογικών προϊόντων, δεν αντανακλά το κόστος παραγωγής τους, άλλα τις τεράστιες επιδοτήσεις που δίνονται στη βιομηχανοποιημένη γεωργία στην πρώτη περίπτωση, και τους υποχρεωτικούς δασμούς βιολογικής πιστοποίησης της γης και της παραγωγής τροφίμων που υποχρεούνται οι παραγωγοί να πληρώνουν στις εταιρίες πιστοποιήσεων και το κράτος στην άλλη περίπτωση, για να “αποδεικνύουν” ότι όντως τα προϊόντα τους είναι βιολογικά. Αυτό το υποχρεωτικό νταβατζιλίκι πρέπει να σπάσει και να αποκατασταθούν οι σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών. Σε αυτή την επανέναρξη μιας τίμιας σχέσης, καθοριστικό ρόλο παίζει η ηθική και ο “λόγος τιμής” των παραγωγών προς τους καταναλωτές, αλλά και η εμπιστοσύνη των τελευταίων στους πρώτους.
Η γη και οι φυσικοί πόροι ανήκουν στους ανθρώπους συνολικά και ελεύθερα και όχι στις χρηματοπιστωτικές, κρατικές, τεχνοκρατικές και πολυεθνικές μαφίες.
Η γη ανήκει σε αυτούς που τη σέβονται και προσπαθούν να την κάνουν καλύτερη και όχι σε αυτούς που την προετοιμάζουν για έναν μελλοντικό “κρανίου τόπο”.
Ευάγριος Αληθινός | “ΑΠΑΤΡΙΣ“